Ψυχοθεραπεία

CARL RANSOM ROGERS (1902-1987)

Ο CarlRogers γεννήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 1902 στο OakPark, αριστοκρατικό προάστιο του Σικάγο της Πολιτείας του Illinois. Ήταν το τέταρτο από τα έξι παιδιά της οικογένειας και ο πατέρας του,WalterAlexander, ήταν επιτυχημένος πολιτικός μηχανικός ενώ η μητέρα του είχε φοιτήσει και αυτή δύο χρόνια στο Πανεπιστήμιο. Ο ίδιος παντρεύτηκε το 1924 την HelenElliot, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά.

Η διαμόρφωση και η εξέλιξη της Προσωποκεντρικής Προσέγγισης είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την προσωπική πορεία και τα σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή του ιδρυτή της. Ο ίδιος, όντας ενήλικας, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι το κίνητρο και το ενδιαφέρον του να ασχοληθεί με τη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία προέρχεται από την πρώιμη μοναχικότητα του, αυτή που βίωσε ως παιδί. Μεγαλωμένος σε ένα αυστηρά θρησκευτικό και ηθικολογικό οικογενειακό περιβάλλον όπου οι κοινωνικές επαφές ήταν ελάχιστες, περιγράφει τον εαυτό ως ένα αρκετά μοναχικό παιδί που διάβαζε αδιάκοπα. Έτσι, η συμβουλευτική και η θεραπεία φάνταζαν για το Rogers ως ο μόνος κοινωνικά αποδεκτός τρόπος να πλησιάσει τους ανθρώπους.Πολύ αργότερα, ως έφηβος, και όντας σπουδαστής Γεωπονίας στο Πανεπιστήμιο τουWisconsin, συμμετέχει για πρώτη φορά σε ομάδα και στο σύλλογο χριστιανών φοιτητών, όπου με καθηγητή τον GeorgeHumphrey έρχεται σε επαφή με το κίνημα της «Προοδευτικής Παιδαγωγικής» που προωθούσε μια κριτική θέση απέναντι στην εκβιομηχάνιση, την αποξένωση των ανθρώπων και ενθάρρυνε την κριτική σκέψη και ελευθερία των φοιτητών. Στη συνέχεια, μετά την παρακολούθηση ενός συνεδρίου ιεραποστόλων, οι εργασίες του οποίου τον ενθουσίασαν, ο Rogers αλλάζει ακαδημαϊκό προσανατολισμό προς τη Θεολογία. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του να γίνει πάστορας συμμετέχει στο παγκόσμιο συνέδριο χριστιανών φοιτητών στην Κίνα και στο φιλελεύθερο Θεολογικό Σεμινάριο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο τελευταίο γίνεται δέκτης μιας αντίληψης για τη θεολογία πιο σύγχρονης, φιλελεύθερης και ανοικτής στις αρχές της ψυχολογίας. Έτσι, σταδιακά και διαπιστώνοντας ότι του ήταν δύσκολο να εκφωνεί θρησκευτικά κηρύγματα και να επιβάλλει στους άλλους θεολογικές πεποιθήσεις αποφασίζει να εγκαταλείψει το χώρο της Θεολογίας για να αναζητήσειένα τομέα εργασίας ο οποίος θα του επέτρεπε την ελευθερία των σκέψεων.Το 1926 γράφτηκε στο «TeachersTrainingCollege» του ΠανεπιστημίουColumbia από όπου αποκτά το 1931 το διδακτορικό του δίπλωμα στην Κλινική Ψυχολογία. Έτσι, ξεκινά τις σπουδές του στην Ψυχολογία και αρχίζει να διεξάγει θεραπευτικούς διαλόγους με τους θεραπευόμενους στις εκάστοτε εργασιακές θέσεις που κατείχε. Μέσα από τις σπουδές του, τις έρευνες και τις μελέτες που πραγματοποίησε αλλά κυρίως μέσα από την επαφή του με τις βασικές μεθόδους και θεωρίες που επικρατούσαν τότε στο χώρο, της συμπεριφοριστικής και της ψυχαναλυτικής, οRogers έκρινε ότι οι επικρατούσες επιστημονικές αντιλήψεις ελάχιστα ανταποκρίνονταν στη δική του προσωπική εμπειρία με τους ανθρώπους.Εναντιώνεται στη μεταχείριση των πελατών-συμβουλευόμενων (ο ίδιος ο Rogersαντικαθιστά τον όρο «ασθενής» με τον όρο «πελάτης») ως ελεγχόμενα αντικείμενα από τους ειδήμονες και διατυπώνει τη δική του θεώρηση περί θεραπείας, τη μη κατευθυντική, η οποία εστιάζει στις προσωπικές και υποκειμενικές εμπειρίες των συμβουλευόμενων και προωθεί την προσωπική τους ανάπτυξη. Ως «γενέθλια μέρα» της μη κατευθυντικής συμβουλευτικής ο Rogers αναφέρει την 11η Δεκεμβρίου 1940, όπου πραγματοποίησε διάλεξη στο Πανεπιστήμιο της Minnesota με θέμα «Νεότερες Προσεγγίσεις στην Ψυχοθεραπεία. Την ίδια χρονιά εκλέγεται τακτικός καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ohio, όπου αναλαμβάνει και οργανώνει, για πρώτη φορά σε ακαδημαϊκό επίπεδο, την παροχή σπουδών προσανατολισμένων στη συμβουλευτική και τη ψυχοθεραπεία. Ήταν η κατάλληλη στιγμή να αρχίσει να διατυπώνει και να διαδίδει τη θεωρία του και τις προσωπικές του πεποιθήσεις περί θεραπείας.Έκτοτε, η μη κατευθυντική συμβουλευτική, που έκανε την πρώτη της εμφάνιση το 1940, εξελίχθηκε και διαμορφώθηκε μέσα από το πέρασμά της από τέσσερα στάδια, τα οποία δεν φανερώνουν τίποτα άλλο από την επέκταση και προοδευτική επεξεργασία της θεωρίας. Έτσι, ξεκινώντας ως μη κατευθυντική συμβουλευτική, η προσέγγιση εξελίχθηκε σε πελατοκεντρική θεραπεία, σε βιωματική θεραπεία, για να φτάσει στο σήμερα και την προσωποκεντρική προσέγγιση. Οι διαφορές ανάμεσα στα στάδια ουσιαστικά σηματοδοτούν την αλλαγή στο είδος της σχέσης που αναπτύσσεται ανάμεσα στο σύμβουλο και το συμβουλευόμενο.OCarlRogers πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου 1987 στη LaJolla της California. Έως τη στιγμή του θανάτου του συνέχιζε να ασκεί το θεραπευτικό έργο του, να παραδίδει διαλέξεις και να γράφει. Το 1985 σε ένα συνέδριο είχε πει: « Όταν ήμουν παιδί, μου προέβλεψαν ότι θα πεθάνω νέος. Τώρα, αφού έγινα 83 χρονών, γνωρίζω ότι θα επαληθευτεί αυτή η προφητεία». Λίγες ημέρες πριν το θάνατό του, προτάθηκε από τον JimBates, βουλευτή του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, για το Νόμπελ Ειρήνης καθώς το έργο του για την εδραίωση της ειρήνης στις χώρες τηςΚεντρικής Αμερικής και της Νότιας Αφρικής αποτελούν σημαντικό κομμάτι της συνολικής προσφοράς του.