ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΑ 1ο μερος

Μία Νουβέλα του Κωνσταντίνου Δ. Μαρτίνη

I

«Μπαμπά, είσαι λυπημένος;»

Το κορίτσι είχε σηκωθεί όρθιο και ανακάτευε το παγωτό του με το κουτάλι.

«Ε; Όχι», απάντησε ο Στέφανος. «Πώς σου ήρθε αυτό;»

«Δεν μιλάς καθόλου. Και όλο κοιτάζεις το πάτωμα».

Γέλασε και άπλωσε το χέρι του για να την χαϊδέψει.

«Δεν έχω τίποτα, Βέρα, μην ανησυχείς. Ο μπαμπάς είναι καλά. Απλά σκέφτομαι ότι αύριο έχω δουλειά. Θα δεις… όταν μεγαλώσεις θα το σκέφτεσαι κι εσύ πού και πού».

«Τι θα σκέφτομαι;»

«Ότι θα πρέπει να πας στη δουλειά την επόμενη μέρα».

«Εγώ σκέφτομαι μερικές φορές…» δοκίμασε λίγο από το παγωτό «…ότι πρέπει να πάω στο σχολείο».

«Τότε καταλαβαίνεις τι εννοώ», της είπε και χαμογέλασε.

Λίγη ώρα αργότερα περπατούσαν στην παραλιακή. Ο Στέφανος κρατούσε το χέρι της μικρής, ενώ εκείνη χοροπηδούσε και τραγουδούσε κάτι που μάλλον είχε δει στην τηλεόραση. Ήταν Κυριακή απόγευμα, χειμώνας, κι είχε νυχτώσει ήδη. Δεν είχε πολύ κόσμο έξω, κυρίως κάτι ηλικιωμένους μπορούσε να συναντήσει κανείς και ίσως μερικούς νεότερους έξω από καφετέριες. Συνήθως του άρεζε να περνάει τον ελεύθερο χρόνο του με τη Βέρα, αλλά εκείνη τη στιγμή θα προτιμούσε να είναι κλεισμένος σε ένα δωμάτιο, ξαπλωμένος σε ένα κρεβάτι και να σκέφτεται όλα τα πράγματα που τον απασχολούσαν. Ήταν αλήθεια, ότι δεν ήταν σχετικά με τη δουλειά του όλα όσα τον απασχολούσαν.

Ο Στέφανος ήταν φιλόλογος, καθηγητής σε ένα λύκειο της Αλεξανδρούπολης. Δεν ήταν ακριβώς ό,τι φανταζόταν ότι θα έκανε όταν ήταν μικρός, αλλά ήταν από εκείνους τους ανθρώπους που συμβιβάζονται εύκολα, από εκείνους που ξεχνάνε εύκολα τα όνειρά τους προκειμένου να έχουν ασφάλεια στη ζωή τους.

«Μην πεις στη μαμά ότι φάγαμε παγωτό μέσα στο καταχείμωνο, εντάξει;»

Η μικρή γέλασε. «Εντάξει», είπε. «Για να μην μας μαλώσει;»

«Ναι», απάντησε ο Στέφανος. «Έλα, πάμε σπίτι τώρα. Έχεις σχολείο αύριο».

«Κι εσύ δουλειά».

 

**

 

«Πώς περάσατε;» Τους ρώτησε η Δήμητρα μόλις μπήκαν στο διαμέρισμα.

«Τέλεια», είπε η μικρή.

«Μπράβο… Βέρα, πήγαινε να βάλεις τη πυτζάμες σου για να πλύνουμε τα δόντια μας. Έλα, έλα…»

Μάνα και κόρη πήγαν μαζί στο υπνοδωμάτιο της μικρής. Ο Στέφανος κρέμασε το μπουφάν του και πήγε στην κουζίνα να πιει ένα ποτήρι νερό. Στάθηκε για μερικά λεπτά μπροστά στο παράθυρο με το βλέμμα του στραμμένο έξω, στα φώτα του δρόμου.

«Τι σκέφτεσαι;»

Γύρισε και είδε την Δήμητρα πίσω του.

«Έβαλα τη μικρή για ύπνο», του είπε.

«Δεν ξέρω τι σκέφτομαι. Απλά είμαι κάπως ανήσυχος, αλλά δεν ξέρω το λόγο. Σκέφτομαι πολύ τους γονείς μου τις τελευταίες μέρες. Και τα παιδικά μου χρόνια. Και τον Γρηγόρη».

Η Δήμητρα τον αγκάλιασε. «Κι εγώ σκέφτομαι τον Γρηγόρη. Και νομίζω ότι πάντα θα τον σκεφτόμαστε. Ήταν ένα κομμάτι μας το οποίο αναγκαστήκαμε να αποχωριστούμε. Κι εξάλλου, του χρωστάμε να τον θυμόμαστε. Έτσι δεν είναι;»

«Δεν ξέρω», της απάντησε.

«Αλλά γιατί σκέφτεσαι τα παλιά; Τώρα έχουμε μια κόρη και μια ζωή να ζήσουμε. Μαζί, όπως είχαμε σχεδιάσει…»

«Δεν ξέρω», της είπε. «Απλά… φοβάμαι ότι δεν νιώθω αυτάρκης από μόνος μου. Νομίζω ότι έχω ανάγκη το παρελθόν μου. Δεν καταλαβαίνω γιατί. Και μερικές φορές, όπως τώρα, νιώθω πάρα πολύ κουρασμένος… και δυσαρεστημένος… από τη ζωή μου, ίσως».

«Τι εννοείς; Τι δεν σου αρέσει στη ζωή σου;»

Η ερώτησή της τον έκανε να χαμογελάσει. Η Δήμητρα ανησυχούσε μήπως εκείνος είχε μετανιώσει για όσα είχε κάνει μέχρι σήμερα. Για τη δουλειά του, ας πούμε. Αλλά πάνω απ’ όλα για το γάμο τους, το παιδί τους και την κοινή τους ζωή.

«Δεν ξέρω, Δήμητρα. Απλά… μερικές φορές σκέφτομαι ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι αλλιώς. Σκέφτομαι όλα τα πράγματα που ήθελα όταν ήμουν πιο νέος, όλα εκείνα που στερήθηκα».

«Δεν ξέρεις τι λες», του είπε. «Δεν έχεις ιδέα πόσο τυχερός είσαι. Τι σου έλειψε; Τι ήταν αυτό που σου έλειψε; Έζησες καμιά μεγάλη φτώχεια, μήπως;»

Ο Στέφανος στράφηκε ξανά προς το παράθυρο. «Δεν καταλαβαίνεις», μουρμούρισε.

Η Δήμητρα δεν είπε τίποτα για λίγα δευτερόλεπτα. Ένιωθε θυμό για τα λόγια του.

«Πώς μπορείς να μην εκτιμάς τα όσα έχουμε καταφέρει; Έχουμε φτάσει ως εδώ, και ζούμε καλά, κι εσύ κοντεύεις να τα διαγράψεις όλα. Γιατί; Τι πρόβλημα έχεις;» Δεν πήρε απάντηση. «Γιατί δεν μου μιλάς; Φταίει κάτι που έκανα εγώ;»

«Όχι», της είπε. Βιάστηκε να της απαντήσει, παρ’ όλο που δεν τον ένοιαζε και πολύ αν θα θύμωνε ή όχι. «Δεν φταις εσύ. Δεν ξέρω τι φταίει. Το μόνο που θέλω είναι να ξεκουραστώ λίγο». Γύρισε και περπάτησε προς το σαλόνι. «Άσε με να ξεκουραστώ λίγο».

 

**

 

Την επόμενη τα πράγματα δυσκόλεψαν ακόμη περισσότερο. Ξύπνησε και ένιωθε και πάλι κουρασμένος. Σηκώθηκε και περπάτησε λίγο μέσα στο σπίτι, ενώ η Δήμητρα κοιμόταν. Κι ύστερα άρχισε να περπατάει πάνω κάτω μέσα στο διαμέρισμα και να σκέφτεται διάφορα που είχαν συμβεί όσο ήταν ακόμη παιδί και αργότερα έφηβος, και στη συνέχεια φοιτητής. Μερικές φορές γελούσε μ’ εκείνα τα γεγονότα, ενώ άλλες θύμωνε και ένιωθε ότι κάποτε κάποιοι τον είχαν υπονομεύσει, μέχρι που η σκέψη του έφτασε στη Μαριάννα. Θυμήθηκε τη μορφή της, ακριβώς όπως ήταν τότε, στο λύκειο. Τόσο όμορφη, τόσο ερωτική, κι ένιωσε το πέος του να σκληραίνει μεμιάς. Ξαφνιάστηκε. Έτρεξε στο μπάνιο πριν τον δει κανείς, τον έβγαλε και τον έπαιξε με μανία, με τη σκέψη της Μαριάννας όπως ήταν τότε, δεκαοχτώ ετών. Κι ύστερα στηρίχτηκε στον τοίχο και πρόφερε το όνομά της ξανά και ξανά. Τα συναισθήματά του μόλις είχαν βρει πρόσφορο έδαφος. Μια γυναίκα. Τον εφηβικό του έρωτα. Και τότε όλα άρχισαν να ζωντανεύουν. Οι αναμνήσεις ανέπνεαν τώρα πια, κι η Μαριάννα είχε μπει για άλλη μια φορά μέσα στην καρδιά του. Δεν ήξερε ποια ανάγκη του εξυπηρετούσαν όλα αυτά, αλλά ένα ήταν σίγουρο: Η δουλοπρέπεια του τον ικανοποιούσε, τον ερέθιζε, τον έφτανε σε σημείο να εκσπερματώσει.

Βγήκε απ’ το μπάνιο με την πρόθεση να το παίξει σωστός οικογενειάρχης, αλλά δεν τα κατάφερε. Μάλωσε με τη Δήμητρα για το ποιος θα πήγαινε τη μικρή στο σχολείο και για μια στιγμή σκέφτηκε να σηκωθεί και να φύγει, αλλά δεν το έκανε. Προσφέρθηκε τελικά να συνοδεύσει αυτός τη Βέρα. Την έπιασε απ’ το χέρι και ξεκίνησαν. Η μικρή δεν έβγαζε λέξη, αλλά κι εκείνος δεν ένιωθε σαν να ήθελε να μιλήσει. Μόνο σκεφτόταν, και ένιωθε μια ανησυχία και μια στεναχώρια που δεν μπορούσε να εξηγήσει ακριβώς.

«Θες να έρθω μέσα;» Ρώτησε τη Βέρα όταν έφτασαν.

«Όχι, εντάξει. Θα βρω την Αλεξάνδρα».

Η Αλεξάνδρα ήταν η καλύτερη φίλη της μικρής.

«Εντάξει», της είπε ο Στέφανος. «Θα περάσω το μεσημέρι να σε πάρω. Να περιμένεις αν αργήσω λίγο».

«Εντάξει, μπαμπά. Γεια».

«Γεια σου».

Περίμενε μέχρι εκείνη να μπει στο σχολείο, κι ύστερα ξεκίνησε για το λύκειο που δούλευε. Είχε ξεχάσει να πάρει τα πράγματά του έτσι όπως είχε φύγει βιαστικός από το σπίτι, και τώρα δεν είχε χρόνο για να γυρίσει πίσω. Θα ζητούσε βιβλία από κάποιον άλλο καθηγητή.

Του πήρε περίπου είκοσι λεπτά για να φτάσει. Πρόλαβε και την προσευχή. Μίλησε αδιάφορα με μερικούς συναδέλφους του, χωρίς να ακούει καν τι του έλεγαν, κι ύστερα περπάτησε προς την τάξη.

Συμπαθούσε τους μαθητές του. Είχε καταφέρει να κερδίσει το σεβασμό τους, και ήξερε ότι αυτό έπαιζε σημαντικό ρόλο. Αν τον έπαιρναν στην πλάκα θα ήταν πολύ δύσκολο να τους κάνει να τον σεβαστούν ξανά. Εντάξει, δεν πρόσεχαν όλοι στα μαθήματα που δίδασκε, αλλά το σίγουρο ήταν ότι δεν προκαλούσαν προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά, όσο κι αν τους συμπαθούσε, όσο κι αν είχε αρχίσει να του αρέσει η δουλειά του, όταν στάθηκε μπροστά στα παιδιά σκέφτηκε ότι ήθελε να το βάλει στα πόδια. Δεν θα άντεχε παραπάνω από μερικά λεπτά. Μακάρι να μπορούσε να πετάξει μια χειροβομβίδα ανάμεσα στα πόδια τους κι ύστερα να φύγει τρέχοντας, για πάντα, να μην έβλεπε ποτέ ξανά κανέναν τους. Χαμογέλασε απελπισμένα στη σκέψη.

Δανείστηκε ένα βιβλίο από έναν μαθητή (είχε ξεχάσει να ζητήσει από κάποιον άλλο καθηγητή πριν μπει στην αίθουσα) και άρχισε να κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσε. Σε κάποια στιγμή αναγκάστηκε να καθίσει στην έδρα και να πάρει μια ανάσα, και τότε φοβήθηκε ότι τα παιδιά θα καταλάβαιναν πως κάτι δεν πήγαινε καλά, αλλά τελικά κατάφερε να διδάξει μέχρι το τέλος της ώρας. Κι όταν το κουδούνι χτύπησε, επέστρεψε βιαστικά το βιβλίο σ’ εκείνον τον μαθητή και βγήκε έξω σχεδόν τρέχοντας. Είχε κορώσει, έβραζε μέσα του, ένιωθε ότι ήθελε να βάλει τις φωνές. Σε κάποια στιγμή κάποιος βρέθηκε μπροστά του και του έκοψε το δρόμο. Μη με πιέζετε, γαμώτο, σκέφτηκε, αλλά δεν είπε τίποτα.

Θα έφευγε. Το είχε αποφασίσει. Από το σχολείο, δηλαδή. Δεν τον ένοιαζε τι θα έκαναν οι μαθητές, ούτε τον ένοιαζε τίποτα άλλο σχετικό. Θα πήγαινε στο σπίτι, κι από εκεί θα τηλεφωνούσε στον Γιάννη, στον διευθυντή. Θα του έλεγε ότι είχε κάποιο πρόβλημα και ότι ήταν ανάγκη να φύγει. Ότι θα πήγαινε σε έναν γιατρό. Ίσως όντως να πήγαινε σε έναν γιατρό. Έτσι, για να εξασφαλίσει μια αναρρωτική άδεια για μερικές μέρες. Πώς δεν το είχε σκεφτεί πιο πριν; Ναι, αυτό έπρεπε να κάνει.

Βγήκε απ’ το κτίριο και περπάτησε κάτω απ’ το υπόστεγο, κατευθυνόμενος προς την έξοδο της αυλής. Άκουσε κάποιον να τον φωνάζει. «Κύριε Στέφανε! Κύριε Στέφανε…» Στην αρχή έκανε ότι δεν τον άκουσε, αλλά εκείνος έτρεξε και τον πρόλαβε λίγο πριν φτάσει στη μεταλλική πόρτα. Ο Στέφανος γύρισε και τον κοίταξε. Θυμόταν το πρόσωπό του, όχι όμως και το όνομά του. Τον ρώτησε τι ήθελε.

«Ήθελα να σας κάνω μια ερώτηση σχετικά με το ποίημα του Καρυωτάκη…»

«Δεν έχω χρόνο τώρα, θα τα πούμε κάποια άλλη φορά. Βιάζομαι… θα τα πούμε στην τάξη…»

Κι ύστερα άνοιξε την πόρτα και έφυγε. Παραπάτησε σε μια στιγμή, αλλά πιάστηκε από τα κάγκελα που περιέβαλλαν την αυλή του σχολείου. Κι έτσι, αδυνατώντας να προσέξει τι συνέβαινε γύρω του, συνέχισε το δρόμο του μέχρι το σπίτι.

 

**

 

Τηλεφώνησε στη Δήμητρα, στο μαγαζί. Η Δήμητρα είχε ανοίξει με την οικονομική βοήθεια των γονιών της ένα κατάστημα με ρούχα στο κέντρο της πόλης. Της ζήτησε να περάσει εκείνη το μεσημέρι να πάρει τη Βέρα απ’ το σχολείο και της είπε ότι ήταν λίγο άρρωστος και ότι είχε γυρίσει στο σπίτι.

«Τι έχεις;» Τον ρώτησε εκείνη.

«Θα τα πούμε όταν γυρίσεις στο σπίτι, εντάξει; Απλά πήγαινε να πάρεις το παιδί. Δεν ξέρω, άσε το μαγαζί στην Πηνελόπη».

Λίγο αργότερα κατέβασε το ακουστικό και έμεινε καθιστός στον καναπέ. Ξάπλωσε πίσω και έκλεισε τα μάτια του. Διάφορες σκέψεις τριγύριζαν στο μυαλό του, σκέψεις που προφανώς δεν θα τον άφηναν σε ησυχία. Ήταν λες και ένας πανίσχυρος άνεμος φυσούσε μέσα στο κεφάλι του και ανακάτευε τις αναμνήσεις του, αναμοχλεύοντας τα όνειρά του, πυροδοτώντας τον πόνο που ένιωθε.

Το είχε σκεφτεί από νωρίς το πρωί, όταν ακόμα περπατούσε πάνω κάτω μέσα στο διαμέρισμα, αλλά είχε διώξει αμέσως τη σκέψη. Τώρα, όμως, έμοιαζε να είναι ένα επόμενο βήμα. Ίσως ένα βήμα προς τη λύση του προβλήματός του, ή ίσως ένα λανθασμένο βήμα που θα τον βύθιζε ακόμη περισσότερο σ’ εκείνον τον ανεμοστρόβιλο.

Ήταν, λοιπόν, η δεύτερη φορά που το σκεφτόταν, αλλά ήταν νωρίς ακόμη. Ήταν πρωί, ήταν εννιά και είκοσι. Αν, δηλαδή, λειτουργούσε σωστά το ρολόι του σαλονιού. Θα περίμενε μέχρι το μεσημέρι, μέχρι λίγο πριν επιστρέψει η Δήμητρα με το παιδί, κι ύστερα θα ξεκινούσε.

Τον πήρε ο ύπνος.

 

**

 

Ξύπνησε κάποιες ώρες αργότερα. Σηκώθηκε απότομα, λες και είχε κάπου να πάει. Αλλά ναι, είχε κάπου να πάει. Πήρε τα κλειδιά του από το τραπέζι και ξεκίνησε. Κατέβηκε με το ασανσέρ και έψαξε στην πυλωτή για το αυτοκίνητο σε περίπτωση που δεν το είχε πάρει η Δήμητρα. Δεν το είχε πάρει. Μπήκε μέσα, έβαλε μπρος και ξεκίνησε. Οδήγησε κατά μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών μέχρι που βρέθηκε μπροστά σε ένα πάρκο, κι εκεί έστριψε αριστερά. Οδήγησε μέχρι το πέμπτο δημοτικό, το πέρασε και συνέχισε μετά την εκκλησία του Αγίου Σωτήρα. Συνέχισε μέχρι εκεί που κάποτε βρισκόταν το στρατόπεδο Παρμενίωνα, εκείνο που τώρα ήταν πάρκο, και ανέβηκε μια μικρή ανηφόρα στα αριστερά του. Το παλιό σχολείο βρισκόταν σε μια περιοχή με άδεια οικόπεδα, τα οποία τον τελευταίο καιρό γέμιζαν με μικρά κτίρια και σπίτια. Το είδε στο βάθος, μερικά σταυροδρόμια πιο πέρα, μετά από κάποιες κατοικίες.

Οδήγησε ως εκεί και πάρκαρε σχετικά κοντά. Κατέβηκε απ’ το αυτοκίνητο, το κλείδωσε και περπάτησε προς το σχολείο. Το σχολείο αποτελούνταν από δύο τριώροφα κτίρια, ένα γυμναστήριο και φυσικά μια αρκετά μεγάλη αυλή. Το είχαν κλείσει εδώ και πολλά χρόνια, ήταν πλέον πολύ παλιό για να γίνονται μαθήματα μέσα του. Πολλές φορές είχαν προσπαθήσει να το κατεδαφίσουν, αλλά μερικοί κάτοικοι, προφανώς κάποιοι από αυτούς είχαν φοιτήσει σ’ αυτό, εμπόδισαν τα σχέδια του δήμου. Ο Στέφανος τότε δεν είχε δώσει σημασία. Συγκεκριμένα, δεν το είχε πει σε κανέναν, αλλά ήταν υπέρ της κατεδάφισης του σχολείου. Ήθελε να γκρεμιστεί μαζί με όλες τις άσχημες αναμνήσεις. Δεν ήξερε αν θα μπορούσε να αποκαλεί τις αναμνήσεις εκείνες παιδικά –ή ίσως εφηβικά- τραύματα, αλλά σίγουρα κάποτε τον πονούσαν. Και τώρα τον πονούσαν. Παρ’ όλα αυτά όμως, είχε την ιδέα να επιστρέψει στο λύκειο στο οποίο ήταν μαθητής, με την πρόφαση ότι αυτό θα τον βοηθούσε να ξεπεράσει την τραγική κατάστασή του, η οποία γινόταν όλο και χειρότερη. Στην πραγματικότητα, όμως, επειδή ήθελε να θυμηθεί. Ήθελε να θυμηθεί τα πάντα, από τους νταήδες που τον ζόριζαν, μέχρι τη Μαριάννα. Κυρίως τη Μαριάννα. Το πρόβλημά του είχε όνομα τώρα πια. Είχε και πρόσωπο. Ένα πανέμορφο, ελκυστικό πρόσωπο ενός δεκαοχτάχρονου κοριτσιού με το οποίο ήταν ερωτευμένος όταν ήταν έφηβος. Αυτό το κορίτσι τώρα ήταν γυναίκα. Ήταν άραγε ακόμη της ίδιας ομορφιάς; Πώς είχε καταλήξει;

Πάνω από τα κάγκελα που τριγύριζαν την αυλή του σχολείου υπήρχε συρματόπλεγμα. Προφανώς για να μην μπαίνουν οι ανεπιθύμητοι, όποιοι κι αν ήταν αυτοί. Ο Στέφανος έκανε τον γύρο και βρήκε ένα σημείο στο οποίο το συρματόπλεγμα ήταν κομμένο. Είδε εκείνο το κομμάτι του σύρματος πεταμένο μέσα στην αυλή. Πιάστηκε από πάνω, σκαρφάλωσε και πήδηξε μέσα. Το μανίκι του μπουφάν του σκάλωσε και σκίστηκε λίγο, αλλά δεν έδωσε πολύ σημασία.

Βρέθηκε στην πίσω αυλή του λυκείου, πίσω από το γυμναστήριο. Υπήρχαν εκεί μέσα διαφόρων ειδών άχρηστα πράγματα, κάθε είδος σκουπιδιού, από ρόδες, λάστιχα και μια πόρτα αυτοκινήτου, μέχρι λεκάνες τουαλέτας, καρέκλες και σπασμένα η κομμένα τραπέζια. Ο Στέφανος τα προσπέρασε έτσι απλά, χωρίς να τα προσέξει και πολύ, και περπάτησε κατά μήκος του κίτρινου τοίχου του γυμναστηρίου, μέχρι που έφτασε στη γωνία. Έστριψε και μετά από μερικά βήματα βρέθηκε μπροστά στην κυρίως αυλή. Γύρω απ’ την αυλή και μπροστά από τα κτίρια βρισκόταν μια σειρά από δέντρα τα οποία είτε είχαν πεθάνει οριστικά, είτε είχαν απλά γονατίσει λόγω του χειμώνα. Περπάτησε προς το πρώτο κτίριο, αυτό δηλαδή που από τότε αποκαλούσαν «πρώτο κτίριο», αυτό στο οποίο βρίσκονταν το γραφείο του διευθυντή και η γραμματεία.

Του φάνηκε, καθώς διέσχιζε την αυλή, ότι σε ένα παράθυρο είδε μια μορφή να τον κοιτάζει, αλλά όταν στάθηκε ακίνητος για να δει καλύτερα, δεν κατάφερε να διακρίνει τίποτα. Όταν έφτασε κάτω απ’ το υπόστεγο έριξε μια ματιά στις τάξεις του ισογείου. Οι κουρτίνες τους ήταν τραβηγμένες, εκτός από τη δεύτερη αίθουσα, όπου υπήρχε ένα μικρό άνοιγμα. Έβαλε τα χέρια του για να κάνει σκιά και διέκρινε μέσα το χάος. Αναποδογυρισμένες καρέκλες και θρανία και μια λάμπα φθορίου να κρέμεται από το ένα μόνο καλώδιό της.

Περπάτησε προς την είσοδο του κτιρίου, δεξιότερα από την αίθουσα. Ένας κισσός είχε απλωθεί και περνούσε πάνω απ’ το ταβάνι και γύρω απ’ τα κάγκελα των τζαμιών της διπλής πόρτας, αλλά τα περισσότερα κλωνάρια ήταν κομμένα και κάποιος τα είχε παραμερίσει. Το τζάμι δίπλα απ’ το πόμολο ήταν σπασμένο. Η πόρτα άνοιγε, ευτυχώς. Και πιθανότατα όλα αυτά, από το κομμένο συρματόπλεγμα μέχρι το σπασμένο τζάμι στην πόρτα, σήμαιναν ότι άνθρωποι έμπαιναν και έβγαιναν από το παλιό σχολείο. Αλλά όλα αυτά δεν είχαν καμία σημασία, δεν έπαιζαν κανένα ρόλο. Ο Στέφανος θα έμπαινε μέσα έτσι κι αλλιώς. Δεν ήξερε γιατί, αλλά ήταν μια πολύ σημαντική του ανάγκη να μπει μέσα σ’ εκείνο το κτίριο, να μπει ξανά μέσα στην παλιά τάξη. Να ψάξει να βρει το θρανίο της. Και ίσως… ίσως… το δικό του.

Άνοιξε την πόρτα και μπήκε μέσα. Μπροστά υπήρχε μια σκάλα η οποία οδηγούσε στον πρώτο όροφο. Δίπλα απ’ τη σκάλα, σχεδόν από κάτω της, υπήρχαν πράγματα που θα χρειαζόταν κάποτε μια καθαρίστρια. Μια σκούπα μέσα σε έναν ψηλό, μεταλλικό κουβά πάνω σε ένα καροτσάκι με τέσσερις ρόδες. Παντού υπήρχε σκόνη, στο κάγκελο της σκάλας και πάνω στα σκαλοπάτια, πάνω στα οποία φαίνονταν ίχνη από πατημασιές. Κάποιος είχε ανέβει και κάποιος είχε κατέβει. Ο Στέφανος, πάντως, ανέβαινε.

Δεν άγγιξε το κάγκελο, δεν ήθελε να λερώσει τα χέρια του. Μόνο περπάτησε μέχρι τον πρώτο όροφο, κι εκεί είδε διάφορα ρούχα πεταμένα στο πάτωμα. Παραξενεύτηκε στην αρχή, δεν μπορούσε να φανταστεί τι δουλειά είχαν παιδικά ρούχα –τα οποία έμοιαζαν πολύ παλιά- πεταμένα στο πάτωμα του παλιού σχολείου. Πέρασε από πάνω τους πατώντας ανάμεσά τους και έστριψε στη γωνία στο διάδρομο. Στο αριστερό τέρμα του διαδρόμου βρισκόταν μια αίθουσα. Ήταν η παλιά τάξη τους… δηλαδή… κάπως έτσι, ναι… η παλιά τάξη. Έσπρωξε την πόρτα και μπήκε μέσα.

Εδώ τα πράγματα δεν ήταν όσο άσχημα ήταν σ’ εκείνη την αίθουσα στο ισόγειο. Ο Στέφανος άρχισε να ψάχνει το ένα θρανίο μετά το άλλο, ψάχνοντας εκείνο της Μαριάννας, αλλά ήταν μάταιος κόπος. Δεν το βρήκε πουθενά, και τότε θυμήθηκε ότι πολλές φορές ανέβαζαν θρανία και καρέκλες στον δεύτερο όροφο, στο εργαστήριο, κι ύστερα τα κατέβαζαν ξανά στις αίθουσες. Βγήκε στο διάδρομο και ανέβηκε τη σκάλα για τον δεύτερο. Εκεί έστριψε πάλι αριστερά, προς το εργαστήριο. Η πόρτα ήταν κλειστή. Δοκίμασε το πόμολο και η πόρτα άνοιξε μια σπιθαμή, αλλά φαίνεται πώς κάτι την εμπόδιζε. Χρειάστηκε να βάλει όλη του τη δύναμη και να ρίξει το σώμα του πάνω της για να την κάνει να ανοίξει. Κι όταν τελικά άνοιξε, το πρώτο πράγμα που είδε ήταν μια τεράστια τρύπα στο πάτωμα. Γύρω υπήρχαν αραδιασμένα θρανία και μερικά μηχανήματα η λειτουργία των οποίων του ήταν άγνωστη. Ρωγμές ξεκινούσαν από την τρύπα και απλώνονταν στο μωσαϊκό του πατώματος. Τα πάντα έμοιαζαν ετοιμόρροπα.

Πλησίασε την τρύπα και κοίταξε κάτω. Είδε μια απ’ τις αίθουσες του πρώτο ορόφου. Τι στο διάολο έγινε εδώ πέρα; Αναρωτήθηκε για μια στιγμή, κι ύστερα στράφηκε προς τα θρανία. Άρχισε να ψάχνει πάνω τους. Θυμόταν ότι η Μαριάννα είχε ένα μαχαίρι με το οποίο χάραζε πάνω σε όποια επιφάνεια έβρισκε, και σίγουρα –ο Στέφανος ήταν σίγουρος, είχε δει το όνομα του φίλου της χαραγμένο- είχε χαράξει και πάνω στο θρανίο της.

Το βρήκε. Φύσηξε τη σκόνη για να δει καλύτερα. Μαριάννα + Θάνος. Γέλασε. Αυτός ο Θάνος ήταν κι ο πρώτος μαλάκας. Κατά τη γνώμη του Στέφανου, τουλάχιστον. Ήταν ένας τύπος που παρίστανε το ροκά τότε, κι ο Στέφανος δεν είχε πρόβλημα με τους ροκάδες, αλλά εκείνος ο τύπος ήταν ένας μαλάκας και μισός που το έπαιζε και γκόμενος συν τοις άλλοις. Ποτέ δεν κατάλαβε τι του έβρισκε η Μαριάννα. Εκείνη ήταν μια όμορφη μελαχρινή κοπελίτσα που αργότερα έβαψε τα μαλλιά της ξανθά, φορούσε συνήθως κολλητά δερμάτινα ή τζιν παντελόνια και ένα δερμάτινο μπουφάν. Τριγυρνούσε και με ένα μαχαίρι, αυτό με το οποίο είχε χαράξει πάνω στο θρανίο της. Της το είχε πάρει ένας καθηγητής όταν την είχε δει να το βάζει στην τσέπη της μια μέρα. Παπαδόπουλο τον έλεγαν, δίδασκε φυσική.

Ξαφνικά μια ιδέα ήρθε στο μυαλό του Στέφανου. Το μαχαίρι… ίσως να βρισκόταν ακόμη στο γραφείο του Παπαδόπουλου. Κι αν το έπαιρνε; Αν της το επέστρεφε; Αν, δηλαδή, τη συναντούσε κάποια μέρα και της έδινε το μαχαίρι; Ίσως να της άρεζε αυτό. Έκανε να περπατήσει προς την έξοδο της αίθουσας, αλλά άκουσε έναν ήχο, σαν κάτι να έσπαγε σε κομμάτια, και στάθηκε ακίνητος. Κοίταξε το πάτωμα. Δεν μας τα λες καλά, σκέφτηκε.

Το πάτωμα υποχώρησε και ο Στέφανος έπεσε. Προσπάθησε να κρατηθεί από μια μεταλλική βέργα που ξεπρόβαλλε από το σπασμένο μάρμαρο, αλλά δεν τα κατάφερε. Σωριάστηκε στο δάπεδο του κάτω ορόφου, ανάμεσα σε κομμάτια μάρμαρου και μερικά σίδερα, και σηκώθηκε γρήγορα, αλλά κάτι έπεσε από πάνω και τον χτύπησε στο κεφάλι. Κράτησε το τραύμα του και είδε λίγο αίμα στο χέρι του. Σύντομα ένιωσε το οπτικό του πεδίο να μαυρίζει. Κατάφερε να φτάσει σκουντουφλώντας μέχρι τον διάδρομο όπου κρατήθηκε από τον τοίχο, και τότε έχασε τις αισθήσεις του.

 

**

 

Πρέπει να είχε μείνει αναίσθητος για ώρες, αφού όταν ξύπνησε είδε ότι είχε αρχίσει να σκοτεινιάζει έξω. Έπρεπε να βγει απ’ το κτίριο πριν τον βρει η νύχτα, αλλιώς δεν θα έβλεπε τίποτα απ’ το σκοτάδι. Έκανε να σηκωθεί και ακούμπησε κάτι μαλακό δίπλα του. Και μετά και κάτι ακόμα, εξίσου μαλακό. Ύφασμα. Ήταν τα ρούχα που είχε δει μπροστά στη σκάλα. Οι τελευταίες στιγμές που θυμόταν πριν κλείσει τα μάτια του ήταν στον διάδρομο. Υπήρχε περίπτωση να είχε συρθεί μέχρι τη σκάλα και να μην το θυμόταν;

Σηκώθηκε και κράτησε το κεφάλι του στα χέρια του. Ζαλιζόταν κάπως. Θα του περνούσε. Δηλαδή ήλπιζε ότι θα του περνούσε. Κοίταξε γύρω του. Κάποιος καθόταν στη σκάλα.

«Γεια σου, φίλε», είπε ο άντρας στον Στέφανο.

«Ποιος είσαι;» Τον ρώτησε.

«Σε βρήκα εκεί, στον διάδρομο, και είπα να σε κουβαλήσω μέχρι εδώ, να σε περιμένω να ξυπνήσεις».

«Μάλιστα», του είπε ο Στέφανος. «Εγώ θα φύγω τώρα».

«Πουλάω τέτοιο», του είπε και του έδειξε ένα σακουλάκι.

«Τι ‘ναι αυτό;»

«Σκόνη».

«Δεν παίρνω ναρκωτικά», του είπε κι έκανε να φύγει.

«Καλά κάνεις και φεύγεις», του είπε ο άλλος. «Θα νυχτώσει σε λίγο. Κι όταν νυχτώνει μαζεύεται εδώ γύρω κάθε καρυδιάς καρύδι».

«Κι εσύ γιατί δεν φεύγεις;»

«Εγώ πουλάω σ’ αυτούς», του απάντησε. «Αλλά τώρα που το λες, ας έρθω μαζί σου. Έτσι κι αλλιώς έχω ραντεβουδάκι σε λίγο».

Ο Στέφανος άρχισε να κατεβαίνει τη σκάλα προς το ισόγειο. Ο άλλος τον ακολούθησε.

«Με λένε Αλέξανδρο», του είπε. «Εσένα;»

«Δεν είναι δουλειά σου».

«Δεν φαίνεσαι για τέτοιος εσύ… Τι δουλειά έχεις εδώ μέσα;»

«Αποφάσισα να πάω σχολείο…»

«Χα-χα. Ωραίο», γέλασε. Το γέλιο του ήταν εντελώς σάπιο, σαν τα δόντια του.

«Μη μ’ ακολουθείς», του είπε ο Στέφανος.

«Εγώ πάω στην έξοδο».

«Η έξοδος είναι από εκεί». Ο Στέφανος του έδειξε προς το γυμναστήριο. «Οπουδήποτε αλλού υπάρχει συρματόπλεγμα πάνω απ’ τα κάγκελα».

«Ναι, ε; Πες μου τι θες. Ίσως να μπορώ να σε βοηθήσω».

Ο Στέφανος δεν του απάντησε. Ο Αλέξανδρος τον έκανε κάπως ανήσυχο. Περπάτησε αγνοώντας τον μέχρι τα γραφεία των καθηγητών, εκείνα που βρίσκονταν στο ισόγειο. Εκεί μέσα βρισκόταν κάποτε το γραφείο του Παπαδόπουλου και –πιθανότατα- το μαχαίρι της. Η πόρτα, όμως, της αίθουσας ήταν κλειδωμένη.

«Χρειάζεσαι κάτι για να σπάσεις το τζάμι», του είπε ο Αλέξανδρος.

Ο Στέφανος γύρισε και τον κοίταξε. Κρατήθηκε για να μην βάλει τα γέλια, αλλά δεν κατάφερε να μην χαμογελάσει. Χαμογέλασε κι ο άλλος.

«Το βλέπω», του είπε και κοίταξε γύρω για κάτι που θα μπορούσε να τον βοηθήσει. Περπάτησε στη στοά δεξιά του γραφείου των καθηγητών και βρέθηκε κοντά σ’ αυτό που κάποτε ήταν η μπροστινή είσοδος του σχολείου. Κατάφερε να διακρίνει ένα σωρό από παλιοσίδερα και κομμάτια ξύλου που ήταν πεταμένα σε μια άκρη. Διάλεξε ένα κομμάτι ξύλο που έμοιαζε να είναι το πόδι ενός τραπεζιού και επέστρεψε στην πόρτα. Χτύπησε το τζάμι πολλές φορές μέχρι να καταφέρει να το ραγίσει κι ύστερα να το σπάσει. Έσπασε και στις άκρες για να μπορέσει να περάσει μέσα. Ο Αλέξανδρος τον ακολούθησε.

Το δωμάτιο δεν ήταν πολύ μεγάλο, χωρούσε όμως τρία γραφεία και στο βάθος υπήρχε μια μικρή πόρτα. Πίσω της βρισκόταν είτε η τουαλέτα είτε μια μικρή αποθήκη. Ο Στέφανος πήγε κατευθείαν σ’ αυτό που θυμόταν ότι ήταν το γραφείο του Παπαδόπουλου.

«Πάρε αυτό», του είπε ο Αλέξανδρος και του έδωσε ένα φακό.

«Κυκλοφορείς με φακό;»

«Τα πουλάω τα καλοκαίρια στην παραλιακή», του είπε. «Να μην κρατήσω κάτι και για μένα; Σχεδόν κάθε βράδυ εδώ μέσα είμαι, χρειάζομαι έναν φακό».

«Ό,τι πεις».

Έριξε φως στο μεταλλικό γραφείο και στα συρτάρια του. Τα δύο πάνω συρτάρια ήταν κλειδωμένα, αλλά στο τρίτο υπήρχε ένα κλειδί. Το γύρισε και άνοιξε το συρτάρι. Μέσα υπήρχαν χαρτιά με βαθμολογίες, και στο βάθος ένα μαχαίρι με ξύλινη λαβή. Πιο πολύ έμοιαζε με στιλέτο, δηλαδή. Το κράτησε στα χέρια του. Πρέπει να ήταν εκείνο της Μαριάννας. Τουλάχιστον έμοιαζε με εκείνο. Το έβαλε στην τσέπη του.

«Τι ‘ναι αυτό που πήρες; Μαχαίρι;»

«Εγώ φεύγω από ‘δω», είπε ο Στέφανος. «Εσύ κάνε όπως νομίζεις».

Πέρασε από το σπασμένο τζάμι και βγήκε έξω. Ξεκίνησε να περπατάει προς το γυμναστήριο διασχίζοντας την αυλή. Ο Αλέξανδρος έτρεξε πίσω του.

«Μη μ’ ακολουθείς», του είπε.

«Δεν σ’ ακολουθώ, φίλε. Εγώ πάω στο ραντεβού μου».

Ουσιαστικά περπάτησαν μαζί μέχρι την αυλή πίσω απ’ το γυμναστήριο. Ο Στέφανος προσπαθούσε να μην του δίνει σημασία, ενώ εκείνος περπατούσε μερικά βήματα πίσω του. Είχε πλέον νυχτώσει για τα καλά, και με δυσκολία έβλεπαν μπροστά τους. Κατάφεραν, ωστόσο, να διακρίνουν τις τρεις σκιές που πήδηξαν μέσα στην αυλή. Στάθηκαν ο ένας δίπλα στον άλλον, κι ύστερα ο Στέφανος έκανε μερικά πλάγια βήματα ελπίζοντας ότι οι σκιές δεν θα τον έβλεπαν, ότι θα περνούσαν από δίπλα του χωρίς να τον πάρουν είδηση.

«Τι βλέπω;» Είπε η πρώτη σκιά. «Αλέξανδρε, εσύ είσαι;»

«Ναι», είπε εκείνος και γέλασε.

Οι σκιές πλησίασαν κι ο Στέφανος κατάφερε να τις ξεχωρίσει. Ήταν τρεις νέοι άντρες.

«Κι αυτός ποιος είναι;» Έδειξε τον Στέφανο.

«Ένας φίλος», είπε ο Αλέξανδρος. «Τον συνάντησα εδώ. Πριν λίγο».

«Μάλιστα», είπε ο άλλος. Οι δύο φίλοι του στέκονταν αμίλητοι. «Και για πες, ρε παλικάρι, τι δουλειά έχεις στα λημέρια μας; Τι ζητάς;»

«Ήθελε να πάει σχολείο», είπε ο Αλέξανδρος και γέλασε.

«Α, ώστε έτσι; Δεν σου είπαν ότι το λύκειο δεν λειτουργεί; Τι έψαχνες; Μήπως είσαι μπάτσος;»

«Δεν είμαι μπάτσος», είπε ο Στέφανος.

«Δώσε μου το κινητό σου, τότε».

Ο Στέφανος δεν απάντησε, κι ο άλλος έβγαλε ένα μαχαίρι από τη μέσα τσέπη του χοντρού μπουφάν του.

«Άκουσες τι είπα. Το κινητό σου και ό,τι λεφτά έχεις».

Ο Αλέξανδρος απλά κοίταζε, χωρίς να επεμβαίνει, ενώ οι φίλοι του άλλου χαμογελούσαν. Ο Στέφανος έβγαλε το κινητό του, έβγαλε τη μικρή κάρτα απ’ το πίσω μέρος και τους έδωσε τη συσκευή.

«Έτσι μπράβο. Και λεφτά», είπε. «Ό,τι έχεις. Αν θες να φύγεις όρθιος από δω μέσα».

Έβγαλε το πορτοφόλι του και του το έδωσε.

«Ωραία», είπε ο άλλος. «Εξαφανίσου».

Ο Στέφανος δεν έφυγε αμέσως. Έμεινε για λίγη ώρα κοιτώντας επίμονα τον τύπο με το μαχαίρι. Πάνω απ’ όλα είχε θιχτεί ο εγωισμός του.

«Καυγάδες θες, ρε στραβάδι; Εξαφανίσου, είπα. Πριν αλλάξω γνώμη».

Τότε γύρισε και έφυγε. Περπάτησε μέχρι τα κάγκελα, σκαρφάλωσε και πήδηξε έξω. Περπάτησε γρήγορα προς το σημείο που είχε αφήσει το αυτοκίνητο από φόβο μήπως τον ακολουθήσει κανένας τους. Όταν έφτασε κάτω απ’ την πρώτη λάμπα στη γωνία του δρόμου, άκουσε βήματα πίσω του.

«Περίμενε, φίλε!»

Ήταν ο Αλέξανδρος.

«Προσπάθησα να ανταλλάξω το τηλέφωνό σου με λίγη πρέζα, αλλά αυτοί οι καριόληδες ήταν ανένδοτοι», είπε και γέλασε.

«Δεν χρειαζόταν».

«Καλά, ντε, μην είσαι τόσο κρύος».

«Γιατί δεν μ’ αφήνεις ήσυχο;»

«Εγώ απλά πηγαίνω στο ραντεβού μου», είπε.

Ο Στέφανος γύρισε να φύγει, αλλά σύντομα κάποιος άλλος μπήκε στον φωτεινό κύκλο κάτω απ’ την ψηλή λάμπα. Ήταν ένας τύπος με δερμάτινο μπουφάν και γκρίζο παντελόνι, και κοντά και καστανά, σχεδόν σγουρά μαλλιά.

«Να το ραντεβού μου», είπε ο Αλέξανδρος. «Τι κάνει το αγόρι μου;» Ρώτησε τον άλλον.

«Μια χαρά», απάντησε εκείνος. «Ποιος είναι ο φίλος σου;» Πλησίασε, κι ύστερα είπε: «Στέφανε;»

«Ποιος είσαι;» Τον ρώτησε ο Στέφανος.

«Δεν με θυμάσαι; Ο Λευτέρης», του είπε.

«Ναι, τώρα που το λες μοιάζεις λίγο με τον Λευτέρη», είπε και γέλασε. «Τι κάνεις;»

«Τι δουλειά έχεις με τον Αλέξανδρο;»

«Συναντηθήκαμε εκεί μέσα», είπε και έδειξε με τον αντίχειρα προς το σχολείο.

«Μάλιστα… Να ρωτήσω τι έψαχνες εσύ εκεί;»

«Γιατί όλες οι ερωτήσεις;» Ρώτησε ο Στέφανος.

Ο Λευτέρης έβγαλε το σήμα του από την τσέπη του σακακιού του.

«Γιατί είμαι η αστυνομία. Κι εκεί μέσα μπαίνουν συνήθως άνθρωποι του δικού μου ενδιαφέροντος…»

Ο Στέφανος γέλασε. «Κι αυτός τι είναι;» Τον ρώτησε δείχνοντας τον Αλέξανδρο. «Το καρφί;»

Ο Λευτέρης δεν είπε τίποτα.

«Και δεν σου φαινόταν», είπε ο Στέφανος στον Αλέξανδρο. «Και τι ψάχνετε εκεί μέσα;»

«Μην ρωτάς τέτοια πράγματα», είπε ο Λευτέρης. «Απλά κάνω τη δουλειά μου. Έλα μαζί μου, όμως. Νομίζω ότι έχουμε πολλά να πούμε».

«Δεν ξέρω… είμαι με το αυτοκίνητό μου».

«Τότε θα κάνουμε μια μικρή βόλτα με το αυτοκίνητό σου», είπε ο Λευτέρης.

Ο Στέφανος το σκέφτηκε για μια στιγμή. Είχε αγνοήσει την οικογένειά του όσο καμιά άλλη μέρα της ζωής του. Αλλά ένιωθε καλύτερα. Ήταν, ίσως, κάτι διαφορετικό. Αυτό χρειαζόταν και αυτό θα έκανε.

«Εντάξει», είπε. «Ας πάμε μια μικρή βόλτα».

 

**

 

Ο Λευτέρης έκατσε στη θέση του συνοδηγού, ενώ ο Αλέξανδρος πίσω. Ο Στέφανος ξεκίνησε.

«Για πες μου, λοιπόν», είπε στον Λευτέρη. «Τι έχουμε να πούμε;»

Ο Λευτέρης γέλασε. «Ε, δεν θες να πούμε τα νέα μας;» Τον ρώτησε.

«Ναι… ξεκίνα, λοιπόν. Λέγε».

«Είμαι αστυνόμος, τώρα. Ποιος θα το περίμενε, ε; Κι ακόμα εργένης. Ενώ εσύ, υποθέτω, είσαι παντρεμένος».

«Ναι, κάπως έτσι έχουν τα πράγματα».

Μίλησαν λίγο για τις ζωές τους. Ο Στέφανος του έκρυψε μερικά πράγματα. Δεν ανέφερε καθόλου την Δήμητρα, ούτε την κόρη του. Θυμόταν τι άνθρωπος ήταν ο Λευτέρης, και δεν ήθελε να προκαλεί τα αρνητικά του συναισθήματα. Ο Λευτέρης είχε χάσει τους δύο γονείς του από μικρός. Τον είχαν παρατήσει, δηλαδή. Αυτόν και τη μικρότερη αδερφή του, την οποία ο Στέφανος δεν είχε γνωρίσει ποτέ. Ήξερε μόνο ότι την έλεγαν Αθανασία.

Οι δυο τους ήταν συμμαθητές στο λύκειο, και για τρία χρόνια είχαν καθίσει στο ίδιο θρανίο. Ο Λευτέρης είχε τις δικές του παρέες, βέβαια. Κάτι τύπους με τους οποίους πήγαινε και λήστευε μαγαζιά. Από περίπτερα και σούπερ μάρκετ μέχρι βιβλιοπωλεία και δισκοπωλεία. Όπως και να ‘χε, αυτό που κυρίως τους ένωνε ήταν ο ανταγωνισμός που υπήρχε ανάμεσά τους σε πολλά ζητήματα. Και πάνω απ’ όλα, σ’ αυτό της Μαριάννας. Ήταν σίγουρο ότι ο Στέφανος ήταν ερωτευμένος μαζί της, όσο σίγουρο ήταν ότι ο Λευτέρης ήθελε να την πηδήξει για δυο λόγους: Πρώτον, επειδή ήταν η πιο ωραία γκόμενα στο σχολείο, και δεύτερον, επειδή την ήθελε ο Στέφανος.

Ανταγωνισμός, λοιπόν. Και προδοσία. Η μία μετά την άλλη. Ο Στέφανος είχε σαν όπλο μια διάφανη ειρωνεία, ενώ ο Λευτέρης ήταν με τον τρόπο του περισσότερο επιθετικός. Αν ήθελε κάτι το κυνηγούσε. Ακολουθούσε τη ρήση ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, κάτι που φυσικά ο Στέφανος δεν θα έκανε ποτέ. Ήταν κατά των αρχών του. Γι’ αυτό είχε χάσει σ’ εκείνον τον ανταγωνισμό. Δηλαδή, εντάξει… δεν ήξερε αν ο Λευτέρης είχε κερδίσει (σκόπευε να το μάθει, ωστόσο), αλλά ήταν σίγουρος -και ήταν προφανές- ότι ο ίδιος είχε χάσει.

«Στρίψε αριστερά εδώ», είπε ο Λευτέρης. «Πήγαινε προς την παραλιακή, μου ήρθε ιδέα».

«Τι ιδέα;»

«Θα πάμε για μπύρα».

«Εμένα άφησέ με κάπου πριν παρκάρεις. Δεν θέλω να τριγυρνάω με μπάτσους», είπε ο Αλέξανδρος.

Έμειναν σιωπηλοί για λίγη ώρα. Όταν έφτασαν κοντά στην παραλιακή, ο Λευτέρης είπε στον Στέφανο να σταματήσει κάπου για να κατέβει ο Αλέξανδρος.

«Θα τα πούμε», του είπε ενώ εκείνος έβγαινε απ’ το αυτοκίνητο. «Θα επικοινωνήσω μαζί σου».

«Έγινε αφεντικό».

«Και μην ξεχνάς ότι μου χρωστάς…» είπε ο Λευτέρης με σοβαρό ύφος, αλλά μόλις ο Αλέξανδρος έκλεισε την πόρτα γύρισε προς τον Στέφανο και γέλασε. «Τον γλίτωσα μια φορά από κάτι συναδέλφους… τώρα με ξεπληρώνει έτσι… κάνοντας τον ρουφιάνο».

«Κατάλαβα…»

«Πάρκαρε εκεί αν θες, έχει χώρο».

Πάρκαρε κοντά στο τέρμα του δρόμου. Ο Λευτέρης του είπε να τον ακολουθήσει. Βγήκαν από το αυτοκίνητο και περπάτησαν μερικά στενά πιο κάτω, προς την παραλία. Κάπου εκεί έστριψαν και συνέχισαν ευθεία. Υπήρχε ένα κλαμπ εκεί πέρα. Ή μπαρ. Μάλλον μπαρ, ήταν, ναι… Μπήκαν μέσα και περπάτησαν ανάμεσα στους ανθρώπους. Κάποιοι από αυτούς στέκονταν όρθιοι και συζητούσαν φωνάζοντας λόγω της μουσικής, ενώ άλλοι χόρευαν. Ο Λευτέρης περπάτησε προς το μπαρ και βρήκε ένα σημείο στο οποίο δεν στριμώχνονταν πολλοί.

«Έλα», του είπε. «Τι θα πιεις;»

«Μια μπύρα», είπε ο Στέφανος.

«Τι μπύρα;»

«Ό,τι να ‘ναι».

Ο Λευτέρης παρήγγειλε και σύντομα ο μπάρμαν τους έδωσε δύο μπύρες, τις οποίες πλήρωσε ο Λευτέρης. Ύστερα γύρισε προς τον Στέφανο και του είπε:

«Πώς τη λένε τη γυναίκα σου;»

«Γιατί ρωτάς;»

Ο Λευτέρης γέλασε. «Από περιέργεια. Τι φοβάσαι, μήπως θέλω να σ’ τη φάω;»

«Και να ήθελες δεν θα μπορούσες».

«Ας μην αρχίσουμε τώρα», είπε.

«Ναι, έχεις δίκιο».

«Ξέρεις τι σκεφτόμουν πολύ αυτές τις μέρες;»

«Για πες μου…»

«Τη Μαριάννα».

Ο Στέφανος τον κοίταξε. Χαμογέλασε κάπως σαν να ήταν ένοχος. Σκέφτηκε να κάνει ότι είχε πολύ καιρό να ακούσει το συγκεκριμένο όνομα, αλλά αποφάσισε ότι δεν τον ενδιέφερε τι θα σκεφτόταν ο Λευτέρης. Έτσι κι αλλιώς πάντα ήταν ευθύς απέναντί του. Τότε είχε κάτι να χάσει, τώρα όμως δεν είχε τίποτα.

«Κι εσύ;» Τον ρώτησε τελικά.

«Ναι», γέλασε εκείνος. «Να υποθέσω ότι εσύ δεν σταμάτησες ποτέ να την σκέφτεσαι;»

«Όχι, να μην το υποθέσεις. Σταμάτησα να τη σκέφτομαι, πριν από πολλά χρόνια, από τότε που τελείωσε το σχολείο…»

«Τότε τι θες και γυρνάς στα παλιά;»

«Εσύ γιατί τη σκέφτεσαι;»

«Μου λείπει ο κώλος της».

Ήταν αισχρός, γι’ αυτό κι ο Στέφανος τον κοίταξε με αηδία. Μιλούσε για τη Μαριάννα λες και επρόκειτο για έναν κώλο, κι όχι για έναν άνθρωπο. Άνοιξε το στόμα του να του πει ότι ήταν μαλάκας, αλλά μια γυναίκα μπήκε ανάμεσά τους και τον διέκοψε. Γύρισε την πλάτη της προς τον Στέφανο και μίλησε στον Λευτέρη, ο οποίος έβαλε το χέρι του γύρω από τη μέση της.

Ο Στέφανος δεν μπορούσε να ακούσει τι έλεγαν, αλλά σιγουρεύτηκε ότι έλεγαν γλυκόλογα όταν ο Λευτέρης έσκυψε μπροστά και την έγλειψε στο λαιμό. Ύστερα εκείνη γύρισε προς τον Στέφανο και του χαμογέλασε. Τυπικά μόνο. Ήταν μια εντυπωσιακή ξανθιά με πελώριο στητό στήθος που πιθανότατα ήταν ψεύτικο. Ήταν όμορφη.

«Έρχομαι σε λίγο», είπε ο Λευτέρης, κι ύστερα κατευθύνθηκε μαζί της προς τις τουαλέτες.

Έμεινε εκεί και περίμενε τον Λευτέρη να γαμήσει. Για μια στιγμή σκέφτηκε να σηκωθεί και να φύγει, αλλά δεν ήθελε να εγκαταλείψει τη συζήτηση για τη Μαριάννα. Δεν τον ένοιαζε τίποτα άλλο. Σκέφτηκε να έπαιρνε τηλέφωνο στο σπίτι (υπήρχε ένα τηλέφωνο που λειτουργούσε με κέρματα πιο δίπλα), αλλά εγκατέλειψε την ιδέα. Θα αντιμετώπιζε τη Δήμητρα όταν θα επέστρεφε.

Σε λίγο ο Λευτέρης γύρισε μόνος του. Η ξανθιά έφυγε και πήγε κοντά σε κάτι άλλες, εξίσου ξανθιές, εξίσου εντυπωσιακές.

«Αυτή η γκόμενα…» είπε ο Λευτέρης και την έδειξε με τον αντίχειρα «…αυτή η γκόμενα, κάνει τα καλύτερα τσιμπούκια. Και τα κάνει για την πλάκα της, επειδή το θέλει και επειδή το απολαμβάνει, καταλαβαίνεις τι εννοώ; Γι’ αυτό έχει το καλύτερο στόμα». Ύστερα έσκυψε πιο μπροστά και είπε λιγότερο δυνατά: «Το καταπίνει», κι ύστερα γέλασε.

«Συγχαρητήρια τότε», του είπε ο Στέφανος. «Τώρα για πες μου… Τι σκεφτόσουν για τη Μαριάννα;»

«Α, εσύ δεν πας καλά. Ακόμη αυτήν σκέφτεσαι; Παντρεμένος άνθρωπος, με παιδιά! Έχεις παιδιά;»

«Ό,τι θέλω έχω. Λέγε τώρα».

«Τι θες να σου πω; Πάμε να φύγουμε; Βαρέθηκα… έτσι κι αλλιώς πήρα αυτό που ήθελα», είπε και έδειξε ξανά προς την εντυπωσιακή ξανθιά.

Βγήκαν έξω και περπάτησαν προς το αυτοκίνητο.

«Πρέπει να πάω απ’ το σπίτι», είπε ο Λευτέρης. «Θα με πας;»

«Μπες μέσα».

Ο Λευτέρης έμενε στο τέρμα της παραλιακής, λίγο πριν το σταθμό των τρένων, δίπλα σε ένα ξενοδοχείο. Ο Στέφανος σταμάτησε στην άκρη του δρόμου.

«Θες να μου δώσεις το κινητό σου;» Τον ρώτησε ο Λευτέρης.

«Δεν έχω κινητό, πια», είπε ο Στέφανος.

«Θα φροντίσω να μάθω για τη Μαριάννα. Όταν μάθω θα σε πάρω τηλέφωνο. Τι λες;»

«Δεν με νοιάζει για τη Μαριάννα», του είπε ο Στέφανος.

«Ξέρω ότι σε νοιάζει».

«Σταμάτα να παίζεις μαζί μου, δεν έχω όρεξη. Κατέβα».

«Τι δουλειά είχες μέσα στο σχολείο;»

Ο Στέφανος τον κοίταξε σοβαρός, αλλά σύντομα χαμογέλασε.

«Είχε να κάνει με τη Μαριάννα; Τι έψαχνες εκεί μέσα; Σε έχω ικανό να τα έχεις παίξει εντελώς, ξέρεις…»

«Ενώ εσύ είσαι νορμάλ;»

«Άσε με στην άκρη εμένα».

«Με κοροϊδεύεις, έτσι; Χέστηκα για τη Μαριάννα, άντε κατέβα τώρα».

«Μπορώ να μάθω πράγματα, πάντως». Έβγαλε ένα μπλοκάκι, έγραψε τον αριθμό του κινητού του, έσκισε το χαρτί και το ακούμπησε πάνω στο ταμπλό. «Εγώ θα ρωτήσω. Εσύ, αν θες, με παίρνεις τηλέφωνο για να μάθεις. Καληνύχτα».

Κατέβηκε απ’ το αυτοκίνητο και περπάτησε προς την είσοδο του κτιρίου. Ο Στέφανος τον έβλεπε στους καθρέφτες. Ο Λευτέρης περπατούσε ακόμη με τον ίδιο άνετο τρόπο που περπατούσε και τότε, στα δεκάξι του. Για κάποιο λόγο, του Στέφανου του φαινόταν ότι δεν ήταν στην πραγματικότητα τόσο άνετος όσο ήθελε να δείχνει. Δεν ήξερε γιατί, αλλά είχε την εντύπωση ότι κάτι έκρυβε πίσω από τα χαμόγελα, τις μαγκιές, το σεξ στα μπαρ και όλα τα σχετικά.

Οδήγησε προς το σπίτι.

 

**

 

Πάρκαρε στην πυλωτή και ανέβηκε με το ασανσέρ μέχρι το διαμέρισμα. Άνοιξε την πόρτα και μπήκε μέσα με την ουρά στα σκέλια, περιμένοντας την αντίδραση της Δήμητρας. Εκείνη, όμως, δεν έκανε βιαστικές κινήσεις. Ο Στέφανος την βρήκε να κάθεται στον καναπέ και να βλέπει τηλεόραση, με μοναδικό φως τη μικρή λάμπα πάνω στο τραπεζάκι. Στάθηκε ακίνητος μέχρι εκείνη να γυρίσει και να τον κοιτάξει.

«Ήρθα», της είπε.

«Καλώς ήρθες», είπε εκείνη. «Άργησες». Σηκώθηκε και τον πλησίασε, έβαλε τα χέρια της στους ώμους του και σχεδόν τον αγκάλιασε. «Τα ρούχα σου είναι μέσα στη σκόνη, που είχες πάει; Και τι ‘ναι αυτό;» Έκανε στην άκρη τα μαλλιά του και κοίταξε το μέτωπό του. Είχε μια γρατζουνιά, ή τουλάχιστον ένα σημάδι με λίγο αίμα πάνω του. «Χτύπησες; Να φέρω κάτι…» Πήγε προς την κουζίνα, στο ντουλάπι με τα φάρμακα.

«Δεν χρειάζεται», της είπε, κι εκείνη γύρισε ξανά προς το μέρος του. Σταύρωσε τα χέρια στο στήθος της και έστρεψε χαμηλά το βλέμμα της με αμηχανία. «Υπάρχει κάτι που θες να κάνω για σένα; Να σε φροντίσω προσπαθώ».

«Γιατί με παίρνεις με το καλό;» Την ρώτησε. «Θα προτιμούσα να έβαζες τις φωνές. Θα το προτιμούσα αν αντιμετώπιζες την κατάσταση με ειλικρίνεια».

«Και τι ακριβώς θες να κάνω;»

«Να μου πεις τι σκέφτεσαι».

«Υπάρχει κάποια άλλη;»

Η απορία της, ή μάλλον το ενδιαφέρον της, τον έκανε να χαμογελάσει. «Όχι», της είπε, αν και για μια στιγμή σκέφτηκε ότι δεν ήταν σίγουρος. Το ότι οι σκέψεις του γύριζαν γύρω απ’ τη Μαριάννα σήμαινε άραγε ότι υπήρχε άλλη; «Όχι», επανέλαβε, «δεν υπάρχει καμιά άλλη».

«Τότε τι συμβαίνει; Που ήσουν; Έμπλεξες σε καυγά;»

«Όχι», είπε. Σκέφτηκε να της αναφέρει ότι κάποιοι του έκλεψαν το τηλέφωνο, αλλά έκρινε ότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή για να το κάνει.

«Σε παρακαλώ, μίλησέ μου. Τι σε απασχολεί; Τηλεφώνησε ο διευθυντής του σχολείου. Σε έψαχνε, είπε ότι έφυγες απ’ το μάθημα. Του έδωσα το κινητό σου, αλλά είπε ότι δεν το σηκώνεις. Τηλεφώνησα κι εγώ, και πάλι δεν το σήκωσες».

«Το είχα αθόρυβο».

«Και τόσες ώρες δεν είδες τις κλήσεις;»

Τώρα ήταν η κατάλληλη στιγμή. «Μου το έκλεψαν», της είπε. «Τρεις τύποι. Ο ένας είχε μαχαίρι».

Η Δήμητρα δεν έβγαλε άχνα για λίγο. «Αυτοί σε χτύπησαν;» Ρώτησε τελικά. «Γι’ αυτό έχεις πληγή στο μέτωπό σου; Γι’ αυτό είναι τα ρούχα σου σαν να σύρθηκες στο δρόμο;»

Κοίταξε τον εαυτό του και άρχισε να τινάζει τη σκόνη από πάνω του. «Είναι αλήθεια», της είπε, «ότι αυτό δεν το είχα προσέξει».

«Δεν ξέρω τι να πω… Μιλάς σαν να μην συμβαίνει τίποτα, αλλά έχεις ξεφύγει τελείως. Έφυγες απ’ τη δουλειά σου, παράτησες εμένα και τη μικρή χωρίς να πάρεις ούτε ένα τηλέφωνο… τι να πω… Χρειάζεσαι βοήθεια;» Η Δήμητρα σκέφτηκε να τον ρωτήσει στεγνά. Γιατί αν χρειαζόταν βοήθεια καλά θα έκανε να της το πει, αλλιώς μπορούσε να πάει στο διάολο.

«Δεν ξέρω», της είπε. «Δεν είμαι σίγουρος. Μπορεί και να χρειάζομαι… αλλά προς το παρόν δεν είμαι σίγουρος. Αν χρειαστώ κάτι θα σου πω».

Η Δήμητρα έμεινε να κοιτάζει για μερικά δευτερόλεπτα ακόμα. Με απορία τον κοίταζε, όχι με θυμό. Με απορία. Απλή απορία. «Καλά», του είπε. «Εγώ εδώ θα είμαι. Μόνο μην ξεχάσεις ότι έχεις ένα παιδί. Πάω για ύπνο».

Άνοιξε το στόμα του να της μιλήσει, αλλά τελικά το έκλεισε καθώς την έβλεπε να πηγαίνει στο υπνοδωμάτιο. «Καληνύχτα», είπε τελικά.

Έμεινε ξύπνιος μέχρι το πρωί. Είχε καθίσει στον καναπέ με το χαμηλό φως εκείνης της μικρής λάμπας και σκεφτόταν. Σκεφτόταν διάφορα πράγματα, όχι μόνο τη Μαριάννα. Σκέφτηκε και τις κουβέντες που είχε ανταλλάξει με τη Δήμητρα πριν λίγο. Εγώ εδώ θα είμαι, του είχε πει. Και τώρα εκείνος σκεφτόταν: Τι βαθιά αφοσίωση, ε; Και αμέσως μετά ένιωσε ενοχές. Τι σκέψεις ήταν αυτές που έκανε για τη γυναίκα του; Και δεν κολλούσε στο ότι ήταν παντρεμένος μαζί της, αλλά στο ότι είχαν σχέσεις από το πανεπιστήμιο. Μάλιστα, από το τρίτο έτος και μετά είχαν συγκατοικήσει. Και την αγαπούσε τότε. Και τώρα την αγαπούσε, αλλά μάλλον η σχέση τους περνούσε μία κρίση. Γέλασε σ’ αυτή τη σκέψη. Η σχέση τους περνούσε κρίση, και έφταιγε μόνο αυτός… κι αυτό που ένιωθε μέσα από την ενοχή, ήταν μάλλον ηδονή. Ή τουλάχιστον κάτι παρόμοιο. Κι ύστερα σοβάρευε ξανά και ένιωθε να γκρεμίζονται τα πάντα μέσα του, ένιωθε μια ανησυχία σ’ εκείνο το σημείο στο στήθος του. Αλλά ύστερα γέλασε ξανά όταν θυμήθηκε ότι έτσι είχε νιώσει με την πρώτη του χυλόπιτα στο γυμνάσιο. Σ’ αγαπάω, της είχε πει, κι εκείνη είχε φύγει και δεν του είχε ξαναμιλήσει ποτέ. Και τώρα το μόνο που έμενε από όλες εκείνες τις αναμνήσεις ήταν η ντροπή. Και η αμηχανία, και η δυσαρέσκεια και το μίσος για τον εαυτό του. Κι όμως, ήθελε τη Μαριάννα. Το ένιωθε ότι αυτό ήταν που ήθελε. Και δεν ήξερε αν ήταν το σεξ. Πάντα του φαινόταν πολύ όμορφη για να κάνει σεξ μαζί του, και σκεφτόταν από τότε ότι ακόμη κι αν εκείνη επιθυμούσε κάποια στιγμή κάτι τέτοιο, αυτός δεν θα κατάφερνε να ανταποκριθεί. Ήταν τόσο όμορφη που μπορούσες να την βάλεις στο ράφι για διακόσμηση. Αλλά δεν ήταν αυτό που ήθελε. Ήθελε να γίνει δικός της με κάθε τρόπο. Ήταν δουλοπρεπής απέναντί της, λοιπόν. Από τότε. Την είχε θεοποιήσει και είχε βάλει τον εαυτό του στο ρόλο του προσκυνητή. Τώρα πια τα καταλάβαινε όλα αυτά, και τον ερέθιζε η σκέψη ότι θα μπορούσε να επιστρέψει σ’ εκείνη την κατάσταση. Μακριά από οικογένειες, τη γυναίκα του, το παιδί του… μόνο δικός της. Ποια ζωή γεμάτη υποχρεώσεις τον είχε ωθήσει σε τέτοια όνειρα;

Τελικά έμεινε για τις υπόλοιπες ώρες της νύχτας με ένα σκοτεινό χαμόγελο στο πρόσωπό του, με πρόστυχες σκέψεις για τη Μαριάννα των δεκαέξι με δεκαοχτώ ετών, και με ένα σκληρό και σηκωμένο πέος και με αρχίδια γεμάτα σπέρμα που θα έπρεπε να ξεφορτώσει κατά το πρωί, πριν ξυπνήσει η Δήμητρα ή το παιδί.

 

**

 

Την επόμενη μέρα πήγε σε έναν φίλο του γιατρό. Του ζήτησε να του υπογράψει ένα χαρτί που θα τον βοηθούσε να πάρει μια αναρρωτική άδεια δύο εβδομάδων. Μετά πήγε το χαρτί στον Γιάννη, τον διευθυντή. Συζήτησαν λίγο, κι εκείνος του είπε ότι καταλάβαινε ότι είχε άλλου είδους προβλήματα, αλλά θα προσπαθούσε να του δώσει την άδεια.

Η άδεια έγινε δεκτή, και πέρασαν τρεις ή τέσσερις μέρες έτσι, με τις σκέψεις, τις αναμνήσεις, την εικόνα της Μαριάννας και όλο το βασανιστήριο. Η Δήμητρα δεν συζητούσε και πολύ μαζί του, προσπαθούσε να τον αφήσει να φροντίσει τον εαυτό του όπως εκείνος ήθελε. Μέσα σ’ αυτές τις μέρες μόνο μια φορά του πρότεινε να ασχολείται με διάφορα πράγματα, να μην αφήνει τον εαυτό του ελεύθερο χωρίς να κάνει τίποτα. Την πέμπτη μέρα, όμως, του πρότεινε να πάνε μαζί σ’ έναν γιατρό. Σ’ έναν ψυχίατρο. Ίσως εκείνος να τον βοηθούσε να το ξεπεράσει. «Ποιο να ξεπεράσω; Τι εννοείς;» ρώτησε τη Δήμητρα, κι εκείνη του είπε ότι έβλεπε πόσο απόμακρος ήταν όλη την ώρα και ότι το παιδί την είχε ρωτήσει άμα ήταν ερωτευμένος με κάποια άλλη. Ο Στέφανος γέλασε σ’ αυτό το σημείο. «Δεν νομίζω ότι είναι και πολύ έξυπνη κίνηση να περιμένουμε να αποτρελαθείς εντελώς…» «Μα, Δήμητρα… δεν τρελαίνομαι… ονειρεύομαι…»

Ναι, ήταν αλήθεια. Τελικά είχε αρχίσει να ονομάζει αλλιώς την κατάστασή του. Ήταν ονειροπόλος, λοιπόν. Ονειρευόταν τη Μαριάννα και ποιος ξέρει τι άλλο. Δεν έβλεπε ότι μερικές φορές δεν μπορούσε να αναπνεύσει, ότι ο σφυγμός του ανέβαινε απότομα και ότι τον έπιαναν δυνατοί πονοκέφαλοι κατά στιγμές. Όλα αυτά δεν μπορούσε να τα εξηγήσει, αλλά πίστευε ότι το μόνο που χρειαζόταν ήταν λίγος χρόνος. Χρόνος για να γίνει τι, όμως; Πως θα περνούσε έτσι απλά; Αυτά ήταν πράγματα που δεν τον απασχολούσαν. Τα όνειρα που έκανε με τη Μαριάννα ήταν το ναρκωτικό του, το όπιό του. Τον έφτιαχναν, τον γέμιζαν ελπίδες για το μέλλον, τον έκαναν να χαμογελάει, να μην έχει σκυμμένο το κεφάλι. Ξεχνούσε, όμως, έτσι το παρόν, την πραγματικότητα, την οικογένειά του.

Την έκτη μέρα, η Δήμητρα του είπε ότι αν ήθελε να καταστραφεί, μπορούσε να το κάνει από μόνος του, χωρίς τη βοήθειά της και του παιδιού. Του είπε ότι και οι δύο τον αγαπούσαν, και ότι θα τον βοηθούσαν. Κι ότι αν ήθελε στην τελική τόσο πολύ να καταστραφεί, να πήγαινε στο διάολο και να ψοφούσε αλλού. Γι’ αυτό και τηλεφώνησε σε έναν ψυχίατρο και έκλεισε ραντεβού. Είπε στον γιατρό ότι ο ασθενής δεν ήθελε να έρθει επειδή θεωρούσε ότι ήταν καλά και του ανέφερε ορισμένα απ’ τα συμπτώματα. «Εντάξει», είπε στο τέλος, «θα έρθουμε πάση θυσία».

Ο ψυχίατρος μίλησε με τον Στέφανο. Τον ρώτησε τι ακριβώς ήταν αυτό που τους έκανε να τον επισκεφτούν, κι εκείνος ήταν κατά βάση σοβαρός, αλλά μερικές φορές χαμογελούσε λόγω αμηχανίας. Ξεκίνησε να του λέει την σχετική ιστορία λέγοντας: «Η γυναίκα μου από ‘δω νομίζει ότι έχω κάποιο πρόβλημα, ότι χρειάζομαι βοήθεια, γι’ αυτό και…» Πάντως του είπε όλη την ιστορία. Του μίλησε για το πώς είχαν αρχίσει σταδιακά –ή μήπως ξαφνικά; δεν ήταν σίγουρος- οι σκέψεις και πώς οδηγήθηκε μέχρι το σχολείο που πήγαινε όταν ήταν έφηβος, και πώς βρήκε το μαχαίρι της Μαριάννας ελπίζοντας μια μέρα να της το επιστρέψει, και όλα τα σχετικά με τον Λευτέρη και τον Αλέξανδρο. Εν ολίγοις, του είπε τα πάντα, και την ίδια στιγμή η Δήμητρα από δίπλα του που τα άκουγε όλα για πρώτη φορά κόντευε να βάλει τα κλάματα.

«Θα μου δώσετε φάρμακα;»

«Νομίζω ότι θα πρέπει να πάρεις φάρμακα, Στέφανε», του είπε ο ψυχίατρος. «Δεν είναι τίποτα, όμως, μην ανησυχείς. Θα πρέπει να πάρεις κι άλλη άδεια, και όχι μόνο δύο εβδομάδων, μιας και τα φάρμακα θα κάνουν κάποιες μέρες μέχρι να ενεργήσουν. Εξάλλου, θα μας πάρει κάποιο καιρό μέχρι να βρούμε την κατάλληλη δόση». Κι ύστερα στράφηκε προς την Δήμητρα. «Θα πρέπει να κάνετε υπομονή», της είπε.

«Θα τελειώσει ποτέ αυτή η ιστορία;» Ρώτησε εκείνη το γιατρό λίγο πριν φύγουν.

«Θα προσπαθήσουμε να την κάνουμε να τελειώσει οριστικά», της απάντησε.

Γύρισαν στο σπίτι πικραμένοι. Ο Στέφανος ξάπλωσε στον καναπέ και ζήτησε από τη Δήμητρα να του φέρει μια κουβέρτα. Η Δήμητρα τον σκέπασε και έμεινε δίπλα του χαϊδεύοντάς του τα μαλλιά και λέγοντάς του ότι θα το ξεπεράσουν μέχρι που εκείνος κοιμήθηκε. Κι ύστερα έβαλε τα κλάματα. Έκλαψε με λυγμούς και πήγε στην κουζίνα για να μην τον ξυπνήσει. Λίγο αργότερα η Βέρα μπήκε μέσα.

«Μαμά κλαις;» Ρώτησε.

Η Δήμητρα σκούπισε γρήγορα τα δάκρυά της. Θα της έλεγε ότι όχι, δεν έκλαιγε, αλλά ήταν προφανές. Από πάντα σκεφτόταν ότι έπρεπε να αντιμετωπίζει την κόρη της με ειλικρίνεια, και όχι υποτιμώντας την με τον οποιοδήποτε τρόπο. Δεν ήθελε να γεμίσει το παιδί της με αμφιβολίες. Γι’ αυτό, λοιπόν, της είπε ότι ναι, έκλαιγε, και ότι ήταν λίγο λυπημένη, και γονάτισε και αγκάλιασε το παιδί και έκλαψε στην αγκαλιά του.

«Εγώ, όμως, δεν θέλω να είσαι λυπημένη», της είπε η μικρή.

«Το ξέρω», της είπε η Δήμητρα. «Απλά… ο μπαμπάς είναι λίγο άρρωστος τώρα».

Η Βέρα κοίταξε τη μητέρα της στα μάτια, έτοιμη να κλάψει κι αυτή, και την ρώτησε:

«Δηλαδή θα πεθάνει;»

«Όχι, κοριτσάκι μου, όχι», έσπευσε να την επιβεβαιώσει η Δήμητρα, «δεν θα πεθάνει. Θα γίνει καλά, θα το δεις. Θα γίνει καλά και όλα θα γίνουν όπως πριν. Για να μην σου πω και καλύτερα. Θα το δεις».

«Ε, τότε μην κλαις, ρε μαμά».

Η Δήμητρα γέλασε πίσω από τα δάκρυά της. Αναρωτήθηκε τι θα έκανε αν δεν είχε τη μικρή. Το παιδί λειτουργούσε θεραπευτικά, προφανώς. Ήταν ένας παραπάνω λόγος για να συνεχίσει να προσπαθεί. Γιατί αν έκρινε από τον άντρα της, τότε μάλλον θα έπρεπε να τα παρατήσει εντελώς και να περιμένει πότε θα έφτανε το τέλος τους.

Ο Στέφανος κοιμόταν αρκετές ώρες τη μέρα. Τα φάρμακα του έφερναν υπνηλία. Σύντομα πήρε και μερικά κιλά. Συνήθως ήταν ήρεμος, αλλά μερικές φορές έβαζε τα κλάματα και ένιωθε σαν να βρισκόταν σε απόγνωση… βλαστημούσε για όλα όσα είχε περάσει όσο ήταν έφηβος και για όλες τις λάθος αποφάσεις που είχε πάρει. Η Δήμητρα δεν καταλάβαινε και πολλά, και προσπαθούσε να μην επηρεάζεται από τα λόγια του. Μόνο μια φορά τον άκουσε όταν της μίλησε για τη Μαριάννα. Της είπε ότι ήταν πανέμορφη και ότι την είχε ερωτευτεί σαν τρελός. Κι ύστερα άρχισε να της λέει τις φαντασιώσεις του, και της είπε πόσο ένοχος ένιωθε απέναντί της που έκανε τέτοιες σκέψεις και άρχισε να της ζητάει απανωτές συγνώμες, μέχρι που εκείνη του είπε ότι δεν την πείραζε και ότι το πιο σημαντικό ήταν εκείνος να γίνει καλά. Κι όταν της είπε ότι αν ποτέ γινόταν καλά, τότε θα πήγαινε να βρει τη Μαριάννα και να της μιλήσει, η Δήμητρα ένιωσε σαν να της έλεγε ότι θα πήγαινε να περπατήσει στο φεγγάρι.

Ένα απόγευμα χτύπησε το τηλέφωνο και το σήκωσε η Δήμητρα. Ο Στέφανος την άκουσε να μιλάει, ξαπλωμένος πάντα στον καναπέ, κι ύστερα την είδε να τον πλησιάζει απ’ την κουζίνα.

«Εσένα ζητάνε», του είπε. «Λέει ότι είναι ένας φίλος σου, κάποιος Λευτέρης».

Ο Στέφανος παραξενεύτηκε. Μόρφασε. Κι ύστερα της είπε ότι θα του μιλούσε.

«Ναι».

«Στέφανε; Ο Λευτέρης είμαι».

«Ναι, το ξέρω… τι κάνεις;»

«Εγώ καλά είμαι. Εσύ τι κάνεις; Μου είπε η γυναίκα σου ότι είσαι λίγο άρρωστος».

«Καλά σου είπε, έτσι είναι. Τι μπορώ να κάνω για σένα;»

«Τι μπορείς να κάνεις για μένα; Πώς τα λες έτσι; Απλά μιας και συναντηθήκαμε πριν κάποιο καιρό, είπα να πάρω ένα τηλέφωνο να δω τι κάνεις. Βρήκα το σταθερό σου από τον τηλεφωνικό κατάλογο, και… Τέλος πάντων… θα ήθελες να περάσω καμιά βόλτα; Έχω νέα… για τη Μαριάννα».

«Δεν… ξέρω…» Το θέμα της Μαριάννας του φαινόταν εδώ και κάποιο καιρό σαν κάτι το απαγορευμένο. Τον δυσκόλευε και μόνο η σκέψη αυτού του ζητήματος, τον έκανε να νιώθει άβολα και απορροφούσε όλες τις δυνάμεις του… τον κούραζε. «Αν θες, πάντως, πέρνα καμιά βόλτα από ‘δω… θα ήθελα λίγη παρέα. Έχω πολύ καιρό να δω άνθρωπο».

«Τι έχεις; Είναι κάτι σοβαρό;»

«Μην το ψάχνεις τώρα. Τη διεύθυνση αν θες τη βρίσκεις στον κατάλογο. Αν θέλεις πέρνα καμιά μέρα… έτσι κι αλλιώς είμαι διαρκώς στο σπίτι».

«Εντάξει, θα περάσω κάποια στιγμή να τα πούμε…»

«Όποτε θες. Θα περιμένω».

Χαιρετήθηκαν και ο Στέφανος έκλεισε το τηλέφωνο. Χαμογέλασε για μια στιγμή. Ναι, ήταν αλήθεια ότι χρειαζόταν λίγη παρέα. Τις τελευταίες βδομάδες ένιωθε πραγματικά άρρωστος, για να μην αναφερθεί κανείς στις παρενέργειες των φαρμάκων, όπως η υπνηλία, η αύξηση του βάρους και τα προβλήματα που δημιουργούσε στο σεξ. Αλλά έτσι κι αλλιώς είχε πολύ καιρό να αγγίξει τη Δήμητρα… από τότε που είχε αρχίσει όλη αυτή η ιστορία με τη Μαριάννα. Ήταν η δεύτερη φορά στη ζωή του που αυτό το κορίτσι (σαν κορίτσι την είχε ερωτευτεί, όχι σαν γυναίκα) τον αναστάτωνε και ουσιαστικά τον κατέστρεφε. Και οι ευθύνες ήταν όλες δικές του, η Μαριάννα δεν είχε καν ιδέα ότι όλα αυτά συνέβαιναν. Βέβαια, υπήρχαν φορές που τον είχε προκαλέσει τότε… παλιά… Αλλά έτσι κι αλλιώς, υπήρχαν φορές που είχε προκαλέσει –ερωτικά, τουλάχιστον- τους πάντες τότε. Αυτή ήταν η Μαριάννα. Το όνειρο του καυλωμένου εφήβου. Αν, όμως, αυτό την περιέγραφε ολοκληρωτικά, τότε γιατί ο Στέφανος δεν μπορούσε να πάρει το μυαλό του από τη σκέψη της;

Για να απαντήσει σ’ αυτή την ερώτηση, έλεγε στον εαυτό του ότι είναι άρρωστος. Και αυτός, λοιπόν, είναι ο λόγος. Δεν είχε να κάνει μ’ εκείνην, είχε να κάνει με τον εαυτό του. Αυτό, τουλάχιστον, καταλάβαινε ο ίδιος. Μερικές φορές, πάντως, ένιωθε ότι την υποτιμούσε σαν άνθρωπο και σαν γυναίκα. Άλλες φορές ότι τη θαύμαζε. Δεν είχε σημασία τι απ’ τα δύο ένιωθε πια. Προσπαθούσε να αγνοήσει και τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του. Αυτός, εξάλλου, δεν ήταν εν μέρει ο σκοπός του φαρμάκου;

 

**

 

Ο Λευτέρης ήρθε ένα απόγευμα, όταν είχε πια νυχτώσει. Η μικρή ήταν στο δωμάτιό της και η Δήμητρα κάθισε για λίγο μαζί τους. Ο Στέφανος κάποτε δεν θα επέτρεπε στον Λευτέρη να γνωρίσει την Δήμητρα, αλλά με όλα όσα είχαν συμβεί τα δεδομένα είχαν αλλάξει. Είχε σπάσει ο τσαμπουκάς του. Σε λίγο θα γινόταν καλός με όλους, θα ζητούσε συγχώρεση απ’ τους όποιους εχθρούς του και απ’ το Θεό και θα αφιέρωνε τη ζωή του στο να βοηθάει όσους το είχαν ανάγκη. Τρόπος του λέγειν, δηλαδή… ελπίζω να καταλαβαίνετε τι εννοώ. Γι’ αυτό το λόγο, αλλά και επειδή είχε περάσει βδομάδες μοναξιάς, δέχτηκε με χαρά τον Λευτέρη και τη γνωριμία του με τη Δήμητρα. Ο Λευτέρης απ’ την άλλη φόρεσε την ευγενική του μάσκα και κάθισε στον καναπέ τους, διαγώνια απ’ τον Στέφανο και απέναντι απ’ τη Δήμητρα. Συζήτησαν για λίγο, αλλά η Δήμητρα κατάλαβε ότι ο Λευτέρης μασούσε τα λόγια του, ότι κάτι ήθελε να πει στον Στέφανο, και αποφάσισε να φύγει με την πρόφαση ότι έπρεπε να ανοίξει το μαγαζί. Ήταν περασμένες έξι. Κι όταν έμειναν οι δυο τους στο σαλόνι, ο Λευτέρης είπε στον Στέφανο:

«Ωραία πυτζάμα», κι ύστερα γέλασε.

«Δε μας χέζεις, ρε…»

«Τι ακριβώς έχεις; Γιατί είσαι κλεισμένος μέσα; Δηλαδή… είπες ότι έχεις πολύ καιρό να δεις άνθρωπο, και όντως μοιάζεις λίγο με φάντασμα. Είσαι κάπως χλωμός».

«Δεν είμαι χλωμός».

«Είσαι».

«Καλά».

«Τι έχεις; Είναι κάτι σοβαρό;»

«Αν θες τη γνώμη μου είναι σοβαρό. Δεν μπορώ να δουλέψω, μου είναι δύσκολο να βγω απ’ το σπίτι… ξέρω γω… Λέμε ψέματα και στη μικρή για να μην σκεφτεί ότι ο μπαμπάς της… Τέλος πάντων».

«Δεν καταλαβαίνω».

«Έχω κατάθλιψη», του είπε.

Ο Λευτέρης μόρφασε. «Γιατί νομίζω ότι μου λες ψέματα;»

«Νόμιζε ό,τι θέλεις, αυτή είναι η αλήθεια».

«Εντάξει», είπε, «εντάξει. Παίρνεις τίποτα φάρμακα; Πηγαίνεις σε κάποιον ψυχολόγο;»

«Παίρνω κάτι χάπια».

«Ειλικρινά… δεν ξέρω πώς είναι κάποιος που έχει κατάθλιψη, αλλά εσύ…»

«Μην το συζητάς. Πες μου καλύτερα τι νέα έχεις».

«Για τη Μαριάννα;»

«Ξέρω γω… για ό,τι θες».

«Ωραία», του είπε ο Λευτέρης. «Θα σου πω…»

Δεν μίλησε κανείς για λίγο.

«Ε, λέγε», είπε τελικά ο Στέφανος.

«Η Μαριάννα σπούδασε στην Αθήνα. Στη φιλοσοφική σχολή ή κάτι τέτοιο. Μετά δούλεψε σ’ ένα φροντιστήριο στα Τρίκαλα. Ο πατέρας της ήταν απ’ τα Τρίκαλα. Δεν ξέρω αν θυμάσαι… δούλευε κάποτε εδώ, είχε μια κλινική μαζί με κάτι άλλους γιατρούς, αλλά μετά αρρώστησε και επέστρεψε στα Τρίκαλα».

«Ναι, θυμάμαι ότι ο πατέρας της ήταν γιατρός και ότι είχε μια κλινική με το όνομά του».

«Καρδιοχειρουργός ήταν, και έβγαζε τρελά λεφτά. Είχε κάνει διάφορες εγχειρήσεις, τον έβλεπα και στα τοπικά κανάλια συχνά. Τέλος πάντων, αρρώστησε και πούλησε την κλινική στους συνεργάτες του, και τότε έφυγαν οικογενειακώς. Κι αυτά είναι όλα όσα ξέρω, ειλικρινά».

«Και που τα έμαθες όλα αυτά;»

«Με αμφισβητείς, έτσι δεν είναι; Αφού δεν πρόκειται να με πιστέψεις τότε γιατί με ρωτάς;»

«Απλά ήμουν περίεργος να ακούσω τα παραμύθια που θα μου αραδιάσεις προκειμένου να γελάσεις μαζί μου».

«Δεν ξέρω αν είναι παραμύθια ή όχι. Αυτά είναι όσα έμαθα. Επομένως, αν θες να ψάξεις να τη βρεις, ψάξε στα Τρίκαλα. Το επίθετο του πατέρα της ήταν Ιωάννου. Δεν ξέρω τι θα κάνεις, πήγαινε και ψάξε στους καταλόγους, ή κάνε ό,τι νομίζεις».

«Κι εσύ;»

«Τι εγώ;»

«Δεν θα σε πειράξει αν τη βρω;»

«Τα πράγματα δεν είναι όπως τότε, ξέρεις. Έχουμε αλλάξει. Ή τουλάχιστον εγώ έχω αλλάξει, γιατί απ’ ό,τι βλέπω εσύ είσαι όπως τότε. Κολλημένος σε μια Μαριάννα και κοντράρεις εμένα».

«Δεν είναι έτσι», του είπε ο Στέφανος. «Για πολλά χρόνια δεν σκεφτόμουν τίποτα απ’ όλα αυτά. Ούτε εσένα, ούτε τη Μαριάννα».

«Τέλος πάντων, δεν έχει σημασία. Αυτά είναι όσα έμαθα. Τώρα εσύ κάνε ό,τι θες».

«Που τα έμαθες;»

«Έχω άκρες στην πόλη. Έχω γνωστούς. Τι νομίζεις, ότι δεν ξέρω την πόλη μου;»

Ο Στέφανος μόρφασε με αηδία.

«Έχεις και μια κόρη, ε; Αν κατάλαβα καλά…»

«Έχω», του απάντησε ο Στέφανος. «Μάλλον είναι στο δωμάτιό της τώρα».

«Τι τάξη πάει;»

«Πρώτη δημοτικού».

«Να σου ζήσει».

«Ευχαριστώ».

Συζήτησαν λίγο ακόμη περί ανέμων και υδάτων, για πράγματα τα οποία δεν είχαν καμία σημασία, κι όταν πέρασε η ώρα, ο Λευτέρης τον χαιρέτησε και έφυγε. Ο Στέφανος πήγε να δει τι έκανε η μικρή. Έπαιζε με τις κούκλες της. Διάφορα παιχνίδια είχαν μαζευτεί δίπλα στην άσπρη ντουλάπα. Ένας θεός ξέρει ποιος θα τα μάζευε αυτά μετά. Κάθισε λίγο μαζί της και έκαναν παρέα ο ένας στον άλλον. Η Βέρα είχε πάψει να ρωτάει τι έχει ο μπαμπάς, αφού έπαιρνε συνέχεια την ίδια απάντηση: Ο μπαμπάς είναι απλά λίγο άρρωστος.

Ο Στέφανος έβγαλε απ’ το μυαλό του όλα όσα είχε μάθει για τη Μαριάννα απ’ τον Λευτέρη. Είχε συνειδητοποιήσει ότι θα περνούσε διάφορες φάσεις μέχρι να βελτιωθεί η κατάστασή του και να ξεχάσει οριστικά. Είχε, ωστόσο, μια περιέργεια να τη γνωρίσει από κοντά. Να της μιλήσει, να την ακουμπήσει, να μάθει τι είδους άνθρωπος ήταν μετά από όλα αυτά τα χρόνια, να δει τι είχε απογίνει...

Προτίμησε –προς το παρόν- να βάλει τέλος σ’ αυτές τις σκέψεις.

 

**

 

Ο Στέφανος πέρασε τέσσερις ακόμη μήνες κλεισμένος μέσα στο σπίτι, στην ίδια πάντα κατάσταση. Η Δήμητρα στεκόταν στο πλευρό του όπως και πρώτα, το ίδιο και ο γιατρός, με τον δικό του, επαγγελματικό –αν μπορούμε να τον πούμε έτσι- τρόπο. Μια φορά το μήνα τον επισκέπτονταν, κι εκείνος άκουγε όσα είχαν να του πουν. Όσα είχε να πει ο Στέφανος κυρίως, μιας και η Δήμητρα περίμενε απ’ έξω. Εκείνη έμπαινε αργότερα στο γραφείο και έμενε μόνη της με το γιατρό. Ο Στέφανος ποτέ δεν τη ρώτησε τι λέγανε. Όχι ότι δεν τον ενδιέφερε, αλλά του αρκούσε που την έβλεπε να βγαίνει από εκείνη την αίθουσα με ένα αχνό χαμόγελο και το πρόσωπό της κομματάκι πιο λαμπερό. Αυτό έκανε και τον ίδιο χαρούμενο. Μάλιστα, μια φορά όταν βγήκαν από το κτίριο που στέγαζε το γραφείο του γιατρού, μια καινούρια πολυκατοικία κάπου στο κέντρο της πόλης, εκείνη τον έπιασε απ’ το χέρι και του είπε: «Θα το ξεπεράσουμε».

Κατά καιρούς, σχεδόν κάθε δεύτερη βδομάδα δηλαδή, περνούσε ο Λευτέρης από το σπίτι. Μιλούσαν οι δυο τους, λέγανε διάφορα, και η ώρα περνούσε ευχάριστα. Μια μέρα ο Στέφανος κόντεψε να του πει την αλήθεια. Ότι, δηλαδή, δεν είχε κατάθλιψη, και ότι το πραγματικό του πρόβλημα ήταν αυτό που αν θυμόταν καλά είχε χαρακτηριστεί ως ψυχωσική συνδρομή. Ότι δεν μπορούσε να πάρει το μυαλό του από τα γεγονότα και τις καταστάσεις του παρελθόντος, και ιδιαίτερα απ’ τη Μαριάννα. Ντρεπόταν οπωσδήποτε να του πει για τη Μαριάννα. Ήταν σίγουρος ότι του Λευτέρη θα του φαινόταν -το λιγότερο- ξεκαρδιστικό.

Ο Στέφανος μια μέρα ρώτησε τον Λευτέρη για την αδερφή του. Προσπάθησε να κάνει την ερώτηση με όσο το δυνατόν πιο αθώο ύφος, έτσι ώστε να μην τον παρεξηγήσει ο Λευτέρης με κανέναν τρόπο. Εκείνος του είπε ότι η Αθανασία έμενε μαζί του, και ότι ήταν καλά. Είχε τελειώσει τη σχολή της πριν χρόνια, αλλά δεν είχε καταφέρει να βρει δουλειά. Δούλευε, του είπε, ως σερβιτόρα σε μια καφετέρια για έναν μικρό μισθό που έπαιρνε στην αρχή κάθε μήνα. Ο Στέφανος ένιωσε ότι ο Λευτέρης του έλεγε ψέματα εκείνη τη μέρα. Το κατάλαβε απ’ το ύφος του, απ’ την αμηχανία του και απ’ τον τρόπο που έψαχνε να βρει τι θα πει… Προφανώς, λοιπόν, του είχε αραδιάσει μια ψεύτικη ιστορία. Δεν θέλησε να δώσει συνέχεια στη συζήτηση, δεν ήθελε να τον πιέσει παραπάνω.

Καθώς περνούσε ο καιρός, ο Στέφανος άρχισε να κάνει διάφορες μικροδουλειές μέσα και έξω απ’ το σπίτι προκειμένου να κρατάει το μυαλό του απασχολημένο. Ο γιατρός είχε πει ότι το να αλλάζει παραστάσεις θα τον βοηθούσε πιθανότατα. Στην αρχή του ήταν δύσκολο να βγαίνει έξω, να πηγαίνει για ψώνια ή να πηγαίνει και να παίρνει τη μικρή απ’ το σχολείο, ή να πληρώνει τους λογαριασμούς, αφού είχε συνηθίσει στο εσωτερικό του σπιτιού, στο ίδιο περιβάλλον για μήνες. Μάλιστα, την πρώτη φορά τον έπιασε ένας ελαφρύς πονοκέφαλος, αλλά είχε σκοπό να το ξεπεράσει, γι’ αυτό και επέμεινε. Ανεξάρτητα από το πώς ένιωθε, προσπαθούσε να βγαίνει έξω κάθε μέρα και να βοηθάει τη Δήμητρα σε διάφορες δουλειές που εκείνη δεν μπορούσε να κάνει λόγω της δουλειάς της στο κατάστημα.

Μια μέρα πήρε τη μικρή απ’ το σχολείο, κρέμασε την τσάντα της στον ώμο του και την έπιασε απ’ το χέρι για να περπατήσουν μαζί. Της είπε ότι θα πήγαιναν να πάρουν τη μαμά απ’ το μαγαζί για να πάνε μια βόλτα. Η μικρή τον ρώτησε αν είχε γίνει καλά, αν είχε περάσει η αρρώστια και αν ήταν σίγουρο, πλέον, ότι δεν θα πέθαινε.

«Τι ‘ναι αυτά που λες, Βέρα; Ποιος σου είπε ότι θα πέθαινα;»

«Κανείς. Μόνη μου το σκέφτηκα…»

«Να μην σκέφτεσαι τέτοια πράγματα», της είπε και σταμάτησε. Δεν ήξερε αν μπορούσε να της λέει τι θα σκέφτεται, αλλά δεν ήταν και ό,τι καλύτερο να σκέφτεται το θάνατο του πατέρα της. «Θα γίνω καλά, εντάξει; Στο υπόσχομαι. Θα γίνω καλά και όλα θα είναι όπως πριν. Εγώ, εσύ κι η μαμά».

«Κι η γιαγιά;»

Η γιαγιά ήταν η μητέρα της Δήμητρας, η οποία ζούσε στο Ναύπλιο. Η Δήμητρα ήταν απ’ την Πελοπόννησο.

«Κι η γιαγιά», την επιβεβαίωσε ο Στέφανος.

«Μπορούμε να πάρουμε και ένα σκυλάκι;» Συνέχισε η Βέρα.

«Θα δούμε, Βέρα… Θα δούμε…»

Εκείνη τη μέρα βγήκαν έξω οι τρεις τους. Η Δήμητρα έφυγε νωρίς από το μαγαζί αφήνοντας για ακόμη μια φορά την Πηνελόπη να το κλείσει. Πήγανε σε ένα εστιατόριο για φαγητό. Η Δήμητρα έβλεπε ότι η κατάσταση του Στέφανου είχε αρχίσει να βελτιώνεται και είχε αρχίσει να παίρνει θάρρος. Ήθελε πολύ να τον ρωτήσει αν τελικά θα προσπαθούσε να βρει τη Μαριάννα, αλλά δεν τολμούσε να θίξει το θέμα. Φοβόταν μήπως αυτό δημιουργούσε προβλήματα, μήπως ο Στέφανος επέστρεφε στην κατάσταση που βρισκόταν και πριν. Το θέμα, ωστόσο, έθιξε ο ίδιος ο Στέφανος λίγο αργότερα, όταν πήγαν τη μικρή στο λούνα παρκ. Η Βέρα είχε ανεβεί σε ένα τρενάκι και είχε ξετρελαθεί απ’ τη χαρά της. Ο Στέφανος και η Δήμητρα κάθονταν σε ένα παγκάκι λίγο πιο πέρα και φρόντιζαν να μην τη χάσουν από τα μάτια τους.

«Φαίνεται πολύ χαρούμενη, ε;»

«Ναι», είπε ο Στέφανος. «Με ρώτησε αν θα πεθάνω».

«Ναι, ξέρω… Της είχα πει ότι δεν υπήρχε περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται δεν σταμάτησε να ανησυχεί. Πώς νιώθεις τώρα που είσαι καλύτερα;»

«Πώς να νιώθω;» Τη ρώτησε, και η Δήμητρα ένιωσε μια απογοήτευση στη φωνή του. «Δεν ξέρω… απλά νιώθω κάπως περισσότερο ελεύθερος. Εδώ και τόσους μήνες φοβόμουν ότι δεν θα το ξεπερνούσα ποτέ. Προσπαθούσα να καταλάβω τι ήταν αυτό που ήθελα απ’ τη Μαριάννα».

«Και που κατέληξες;»

«Πουθενά».

Δεν μίλησαν για λίγο. Η Δήμητρα, ωστόσο, ήθελε να μάθει τι είχε στο μυαλό του.

«Και με το μαχαίρι τι θα κάνεις;»

«Ποιο μαχαίρι;»

«Αυτό που βρήκες στο σχολείο, το μαχαίρι της Μαριάννας».

Ο Στέφανος ανασήκωσε τους ώμους του με αδιαφορία. «Δεν ξέρω», είπε. «Ίσως κάποια στιγμή να προσπαθήσω να της το επιστρέψω».

«Πού θα τη βρεις;»

«Ο Λευτέρης έμαθε ότι μάλλον βρίσκεται στα Τρίκαλα».

Ακόμη δύο ή τρία λεπτά σιωπής ακολούθησαν. Η Δήμητρα έβραζε μέσα της από την ανησυχία.

«Θα πας να τη βρεις;» Τον ρώτησε τελικά.

«Τι;»

Είχε μιλήσει σιγά, ο Στέφανος δεν την είχε ακούσει.

«Λέω…» επανέλαβε «…Θα πας να τη βρεις;»

«Δεν ξέρω».

«Είσαι ερωτευμένος μαζί της;»

Γύρισε και την κοίταξε, κι ύστερα έπιασε το χέρι της. «Δήμητρα σ’ αγαπάω», της είπε. «Και αγαπάω την κόρη μας. Η Μαριάννα δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια αρρώστια που πρέπει να θεραπεύσω. Τίποτα παραπάνω από ένα ψυχολογικό πρόβλημα το οποίο πρέπει να ξεπεράσω. Δεν θέλω να ανησυχείς. Δεν πρόκειται να σε εγκαταλείψω».

«Είναι υπόσχεση αυτό;»

Δεν της απάντησε αμέσως. Γύρισε από την άλλη, έβαλε τα χέρια του στις τσέπες του μπουφάν του και τελικά έστρεψε το βλέμμα του ξανά προς τη Βέρα, που σε λίγο θα κατέβαινε απ’ το τρένο.

«Όχι», της είπε, τελικά. «Δεν είναι υπόσχεση. Θα ήθελες να είναι υπόσχεση;»

«Δεν ξέρω. Δεν νιώθω και πολύ αισιόδοξη έτσι κι αλλιώς. Αλλά μην νομίζεις ότι θα προσπαθήσω να σε πιέσω. Αν αυτό είναι που έχεις ανάγκη, εγώ το σέβομαι. Αλλά θα μου επιτρέψεις να έχω τις αμφιβολίες μου».

«Μερικές φορές νιώθω πολύ τυχερός που είμαι μαζί σου», της είπε. Κάποτε, όταν ήταν μαζί από το πανεπιστήμιο ακόμη, σκεφτόταν ότι δεν έπρεπε να της λέει όσα πραγματικά ένιωθε για εκείνην, πολύ απλά για να μην της δώσει πολλά δικαιώματα, για να μην εκμεταλλευτεί τα συναισθήματά του προς όφελός της. Δεν την εμπιστευόταν. Αυτή, όμως, ήταν η συμφωνία που είχαν κάνει με το γάμο τους. Ή μάλλον δεν ήταν συμφωνία, ήταν πολλά περισσότερα από μια απλή συμφωνία. Ήταν ένας δεσμός που επικύρωνε αυτά στα οποία βασιζόταν. Στο σεβασμό, την αφοσίωση, καθώς και σε μερικά πιο κλισέ πράγματα, όπως η αγάπη. Γι’ αυτό και μετά το γάμο –και ιδιαίτερα μετά τη γέννηση του παιδιού- επέτρεψε στον εαυτό του να ανοίξει την καρδιά του και να της δώσει όλα εκείνα τα συναισθήματα.

Η μικρή ήρθε τρέχοντας προς το μέρος τους και αγκάλιασε τη μητέρα της. Τους ζήτησε αν γινόταν να γυρίσουν στο σπίτι γιατί είχε κουραστεί κάπως. Πήραν, έτσι, το δρόμο του γυρισμού.

 

**

 

Το απόγευμα της ίδιας μέρας ο Λευτέρης τηλεφώνησε στον Στέφανο. Το σήκωσε η μικρή.

«Γεια σας», είπε.

«Γεια σου, κοριτσάκι μου. Πως σε λένε;»

«Βέρα», είπε το κορίτσι. «Εσείς πως λέγεστε;»

«Εγώ είμαι ο Λευτέρης. Είμαι φίλος του πατέρα σου. Ο μπαμπάς τι κάνει;»

«Είναι στη κουζίνα. Θέλετε να τον φωνάξω;»

«Ναι, μικρή μου, φώναξέ τον αν μπορείς».

Η Βέρα πήγε στην κουζίνα και είπε στον πατέρα της ότι τον ζητούσαν στο τηλέφωνο. Είπε ότι ήταν κάποιος φίλος του που τον έλεγαν Λευτέρη. Ο Στέφανος πήγε στο σταθερό και έπιασε το ακουστικό.

«Ναι».

«Στέφανε; Ο Λευτέρης είμαι. Τι κάνεις;»

«Θα έλεγα ότι είμαι καλύτερα», του απάντησε.

«Γίνεται να περάσω σε λίγο να τα πούμε; Μήπως θα ενοχλήσω;»

«Όχι, άσε… ας βρεθούμε έξω καλύτερα. Τι λες;»

«Είσαι σίγουρος; Θα τα καταφέρεις;»

Ο Στέφανος γέλασε. «Μην ανησυχείς», του είπε. «Αν δω ότι έχω κάποιο πρόβλημα, πολύ απλά θα γυρίσω πίσω».

«Εντάξει», είπε ο Λευτέρης. «Το να συναντηθούμε έξω θα ήταν ό,τι καλύτερο. Άλλωστε κοντεύει καλοκαίρι και έχει μεγαλώσει αρκετά η μέρα… θα είναι ωραία έξω».

«Να συναντηθούμε στο λιμάνι σε μισή ώρα;»

Συμφώνησαν. Ο Στέφανος πέρασε λίγα λεπτά ακόμη με τη μικρή και τη Δήμητρα, και τους είπε ότι θα πήγαινε μια βόλτα με το Λευτέρη. Αργότερα ξεκίνησε για το λιμάνι.

Ο Λευτέρης τον περίμενε στην είσοδο του λιμανιού. Φορούσε ένα δερμάτινο σακάκι και είχε κόψει τα μαλλιά του. Ο Στέφανος σκέφτηκε ότι έδειχνε ανανεωμένος, και του το είπε, κι εκείνος τον ευχαρίστησε χαμηλόφωνα, σημάδι που έδειχνε ότι κάτι τον απασχολούσε.

«Τι έχεις;» Τον ρώτησε ο Στέφανος.

«Έλα να κάτσουμε σε ένα παγκάκι».

Περπάτησαν μαζί δίπλα από τις άκρες του λιμανιού, δίπλα από δεμένες βάρκες, μερικές μικρές και μερικές μεγαλύτερες. Τα σκάφη βρίσκονταν από την άλλη πλευρά. Μερικοί άνθρωποι μεγάλης ηλικίας ψάρευαν, κάποιος είχε βγάλει κιόλας κάτι και το είχε ακουμπήσει δίπλα του.

Κάθισαν σε ένα παγκάκι που έβλεπε προς το νερό.

«Λοιπόν; Θες να μου πεις κάτι;»

«Καταρχήν θέλω να σου ζητήσω συγνώμη».

Ο Στέφανος ξαφνιάστηκε. Αυτό ήταν κάτι που δεν περίμενε ποτέ. Ούτε τότε που ήταν συμμαθητές και κάθονταν στο ίδιο θρανίο, ούτε μετά από όλα αυτά τα χρόνια.

«Για ποιο πράγμα;» Τον ρώτησε.

«Σου είπα ψέματα. Για τη Μαριάννα, δηλαδή. Δεν είχε φύγει για τα Τρίκαλα. Είχε φύγει για μια άλλη πόλη που βρίσκεται στο νομό Τρικάλων… Άγιος Δημήτριος λέγεται».

«Και γιατί…»

«Δεν ξέρω… Ίσως επειδή στην πραγματικότητα δεν ήθελα να τη βρεις. Δεν ξέρω γιατί τα κάνω αυτά τα πράγματα… Απλά… Μερικές φορές νιώθω ότι μου έχουν συμπεριφερθεί τόσο άδικα… Ότι όλη μου η ζωή έχει κριθεί από τον άδικο τρόπο με τον οποίο μου έχουν συμπεριφερθεί οι άλλοι… Πρώτα απ’ όλα οι γονείς μου, που με εγκατέλειψαν μαζί με την αδερφή μου. Με τη γιαγιά μας μεγαλώσαμε, κι εκείνοι πήραν ό,τι οικονομίες είχαν κάνει από τα πρώτα χρόνια της γέννησής μας και την κοπάνισαν, έγιναν καπνός. Η αδερφή μου γεννήθηκε με κινητικά προβλήματα. Από τότε που πέθανε η γιαγιά μας, ευτυχώς έζησε πολλά χρόνια, φροντίζω εγώ την Αθανασία. Και θα μπορούσα, ξέρεις, να στραφώ στην πίστη… σε κάποια πίστη… στο Θεό, ας πούμε… θέλω απεγνωσμένα να πιστέψω, να έχω ελπίδες… αλλά δεν μπορώ. Και σου είπα ψέματα γιατί δεν δέχομαι να είσαι εσύ, συγκεκριμένα εσύ, ευτυχισμένος με τη Μαριάννα. Τι ήμουν εγώ για τη Μαριάννα τότε; Ένας τύπος που την τριγύριζε με στόχο να την ρίξει στο κρεβάτι. Εσύ, όμως, ήσουν ερωτευμένος μαζί της… και να είσαι σίγουρος ότι εκείνη το ήξερε αυτό, και της άρεζε… εγώ δεν είχα τίποτα το ιδιαίτερο να της δώσω. Τίποτα...»

Ο Στέφανος χαμογέλασε αμυδρά. Δεν ήξερε αν αυτό θα ήταν προσβλητικό για τον Λευτέρη, αλλά ένιωσε ότι δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς.

«Δεν ξέρω αν ισχύουν αυτά που λες… δεν νομίζω ότι ήμουν κανένας ιδιαίτερος για τη Μαριάννα…»

«Ήσουν πιο ιδιαίτερος από μένα… κι αυτό είναι που προσπαθώ να σου πω…»

«Λευτέρη… δεν ξέρω τι να πω… Λοιπόν… που θα βρω τι Μαριάννα;»

«Η Μαριάννα κατάγεται απ’ τον Άγιο Δημήτριο. Σου είπα, είναι μια πόλη στο νομό Τρικάλων. Είχα πάει μια φορά με ένα φίλο μου που τα είχε μαζί της… με τη Μαριάννα, εννοώ».

«Ποιος ήταν αυτός ο φίλος σου;»

«Δεν τον ξέρεις. Και ούτε κι εγώ θέλω να τον ξέρω πια. Δεν έχει σημασία», είπε ο Λευτέρης.

«Είναι παντρεμένη;»

«Τότε δεν ήταν. Δίδασκε σε ένα φροντιστήριο. Δούλευε, δηλαδή, ως φιλόλογος. Κι έμενε στο πατρικό της…» Έβγαλε από την τσέπη του εκείνο το ίδιο μπλοκάκι που είχε βγάλει όταν του είχε δώσει το τηλέφωνό του, έγραψε κάτι και το έδωσε στον Στέφανο.

«Τι ‘ναι αυτό;»

«Είναι η διεύθυνση του πατρικού της. Είναι ένα διώροφο κτίριο. Η Μαριάννα έμενε στον δεύτερο. Ή τουλάχιστον τότε ήταν διώροφο… μας είχε πει ότι αυτή και η μητέρα της σκόπευαν να χτίσουν από πάνω για να νοικιάζουν διαμερίσματα. Σου το λέω σε περίπτωση που το δεις και δεν το αναγνωρίσεις. Έχει και πυλωτή… είναι πολύ όμορφο».

Ο Στέφανος δεν ήξερε αν έπρεπε να τον ευχαριστήσει. Σκέφτηκε ότι θα γινόταν μεγάλο καθίκι αν του έλεγε κάτι που θα προκαλούσε τον ανταγωνισμό του, και σίγουρα δεν ήθελε κάτι τέτοιο.

«Σ’ ευχαριστώ», του είπε.

Έμειναν για λίγο σιωπηλοί και οι δύο. Ο Στέφανος ένιωθε ικανοποιημένος από τον τρόπο που είχε εξελιχτεί η συζήτηση. Για να πει κανείς την αλήθεια, τα όσα του είχε εκμυστηρευτεί –και παραδεχτεί- ήταν ένας προσωπικός θρίαμβος για τον Στέφανο, και τον έκαναν να νιώσει καλύτερα με τον εαυτό του. Ο Λευτέρης, από την άλλη, ένιωθε επίσης ικανοποιημένος με την καλή πράξη που είχε κάνει. Με το να πει, δηλαδή, την αλήθεια στον Στέφανο σχετικά με εκείνη την πόλη, τον Άγιο Δημήτριο. Παρ’ όλα αυτά ένιωθε ότι είχε μέσα του και μια δόση θυμού. Ίσως και φθόνου.

«Έλα», είπε στον Στέφανο. «Πάμε απ’ το σπίτι μου. Για λίγο μόνο. Θα γνωρίσεις και την αδερφή μου».

Το χαμόγελο του Στέφανου έγινε ακόμη πιο πλατύ. Η πρώτη σκέψη ήταν να αρνηθεί. Δεν του άρεζαν και πολύ οι νέες γνωριμίες, τον έκαναν να νιώθει άβολα, αλλά πάντα είχε την περιέργεια να δει την μικρή Αθανασία. Την είχε συμπαθήσει από τότε που είχε ακούσει πρώτη φορά γι’ αυτήν, από τότε που την είχε αναφέρει ο Λευτέρης όταν ήταν ακόμη παιδιά οι δυο τους, αλλά ποτέ δεν είχε την ευκαιρία να τη γνωρίσει. Οπότε, ναι, δέχτηκε, και σε λίγο περπάτησαν προς το κτίριο όπου βρισκόταν το διαμέρισμα του Λευτέρη.

 

**

 

Διέσχισαν ξανά το λιμάνι. Το διαμέρισμα του Λευτέρη βρισκόταν ακριβώς απέναντι, η είσοδος του κτιρίου έμοιαζε να είναι κρυμμένη πίσω από ένα περίπτερο. Πέρασαν από την πόρτα. Ο Λευτέρης είπε στον Στέφανο ότι θα έπρεπε να ανέβουν με τη σκάλα, μιας και το ασανσέρ δεν δούλευε εδώ και κάποιο καιρό, και ο επιστάτης ήταν ένας αδιάφορος γέρος που ήταν πολύ απασχολημένος με την κατάσταση της καρδιάς του για να φροντίσει για την πολυκατοικία.

Ανέβηκαν μέχρι τον τέταρτο όροφο, κι εκεί ο Λευτέρης σταμάτησε μπροστά από μια καφέ, ξύλινη πόρτα. Ο Στέφανος κατάλαβε από όλο το σκηνικό, από τη σκάλα και ακόμη περισσότερο από την πόρτα, ότι το διαμέρισμα ήταν κάπως παλιό. Σιγουρεύτηκε όταν ο Λευτέρης άνοιξε την πόρτα.

«Πέρασε», του είπε και μπήκαν μέσα. «Περίμενε μια στιγμή».

Ο Λευτέρης κοίταξε στην πρώτη πόρτα δεξιά, εκεί που βρισκόταν το υπνοδωμάτιο με ένα διπλό κρεβάτι. Μάλλον έψαχνε την αδερφή του, αλλά εκείνο το δωμάτιο ήταν άδειο.

«Αθανασία;» Φώναξε, ενώ ο Στέφανος περίμενε κοντά στην εξώπορτα. Μια απαλή, γυναικεία φωνή μόλις που ακούστηκε. Κι ύστερα ξανά η φωνή του Λευτέρη: «Τι κάνεις στο μπαλκόνι; Θα κρυώσεις».

«Ήθελα να μείνω για λίγο έξω, να πάρω λίγο αέρα».

«Ναι, αλλά μπες μέσα, κάνει κρύο έξω… έλα».

«Γιατί γύρισες τόσο νωρίς;» Τον ρώτησε εκείνη.

«Ήρθε ένα φίλος μου, θα ήθελα να τον γνωρίσεις».

«Επισκέπτης; Εδώ; Που είναι;»

Ο Στέφανος διέκρινε τη χαρά στον τόνο της φωνής της και χαμογέλασε.

«Τώρα, θα τον δεις», της είπε ο Λευτέρης. «Στέφανε… έλα, έλα…»

Ο Στέφανος περπάτησε προς το σαλόνι. Δίσταζε, αλλά την ίδια στιγμή χαμογελούσε με μια κάποια αμηχανία. Έβαλε μηχανικά τα χέρια του στις τσέπες του όταν είδε την Αθανασία, αλλά τα έβγαλε αμέσως όταν εκείνη του έδωσε το χέρι. Η Αθανασία καθόταν σε μια αναπηρική καρέκλα την οποία κρατούσε ο Λευτέρης από τις λαβές του.

Ο Στέφανος παρατήρησε την Αθανασία όσο πιο διακριτικά μπορούσε. Τα καστανά μαλλιά της έμοιαζαν απαλά και ήταν πιασμένα πίσω με ένα κοκαλάκι, το πρόσωπό της ήταν λευκό, σχεδόν χλωμό, αλλά το χαμόγελο πάνω του έμοιαζε ζεστό. Τα καστανά της μάτια ήταν γεμάτα από καλοσύνη. Ήταν ένα πολύ εκφραστικό πρόσωπο, κάποιος έστω και λίγο έμπειρος μπορούσε να το διαβάσει σαν ανοιχτό βιβλίο. Φορούσε μια φούξια, πλεχτή ζακέτα και μια λεπτή, μπεζ μπλούζα από μέσα. Τα πόδια της ήταν καλυμμένα με μια μάλλινη κουβέρτα.

Έπιασε το χέρι της και της χαμογέλασε. Της είπε ότι χάρηκε για τη γνωριμία.

«Κι εγώ», είπε εκείνη. «Ο Λευτέρης δεν μου έχει πει ποτέ για σένα. Πότε γνωριστήκατε;»

«Βασικά… γνωριστήκαμε στο λύκειο. Ήμασταν συμμαθητές».

«Καθόμασταν στο ίδιο θρανίο», είπε ο Λευτέρης.

Η Αθανασία στράφηκε προς τον αδερφό της. «Λευτέρη, γιατί δεν μου είπες ποτέ για τον Στέφανο; Αν καταλαβαίνω καλά θα πρέπει να είστε καλοί φίλοι».

«Ε, χαθήκαμε για πολύ καιρό… πριν μερικούς μήνες συναντηθήκαμε ξανά».

«Ωραία», είπε η Αθανασία. «Κάθισε, Στέφανε, να τα πούμε λίγο. Κάθισε…»

Ο Στέφανος κάθισε στον καναπέ πίσω απ’ το ορθογώνιο τραπεζάκι. Δίπλα του έκατσε ο Λευτέρης. Συζήτησαν για κάποια ώρα. Ο Στέφανος απάντησε σε μερικές ερωτήσεις της Αθανασίας σχετικά με τη ζωή του. Εκείνος δεν την ρώτησε πολλά πράγματα, φοβόταν μήπως γίνει αδιάκριτος και τη φέρει σε δύσκολη θέση σχετικά με την αναπηρία της. Δεν ήξερε πώς να συμπεριφερθεί. Γενικότερα, δεν ήξερε πώς να συμπεριφέρεται σε τέτοιες περιπτώσεις. Σκεφτόταν ότι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσεις κάποιον άνθρωπο με προβλήματα, είναι να σταθείς απέναντί του σαν εκείνος να μην διαφέρει καθόλου, αλλά δεν ήξερε αν αυτό ήταν εντάξει. Κι αν ήταν εντάξει, απλά δεν ήξερε πώς να το κάνει. Ωστόσο, ένιωθε μόνο θετικά συναισθήματα για την αδερφή του Λευτέρη, επομένως σκέφτηκε ότι δεν είχε τίποτα να φοβηθεί. Ήλπιζε να το ένιωθε αυτό η Αθανασία. Έτσι κι αλλιώς, εκείνη έδειχνε να έχει μόνο καλοσύνη μέσα της. Ο πόνος ήταν σίγουρα ένα κομμάτι της που είχε φροντίσει να κρύψει απέναντι στο ότι είχε περάσει κάποιος επισκέπτης το κατώφλι της πόρτας τους.

«Πες μου λίγα για την οικογένειά σου», του είπε η Αθανασία, κι ο Στέφανος της μίλησε για τη Δήμητρα.

«Πρέπει να την αγαπάς πολύ…» Είπε η Αθανασία.

Δεν του άρεζε να μιλάει πολύ για τα συναισθήματά του. «Νοιάζομαι για εκείνην», της είπε. «Και για το παιδί μας. Νοιάζομαι πολύ».

Η ώρα είχε περάσει. Είχε νυχτώσει για τα καλά.

«Εγώ θα ήθελα να πάω για ύπνο τώρα», είπε η Αθανασία.

Ο Λευτέρης σηκώθηκε για να τη βοηθήσει.

«Στέφανε», είπε εκείνη, «χάρηκα που σε γνώρισα. Να περνάς να με βλέπεις καμιά φορά… Αν θέλεις…»

Ο Στέφανος της χαμογέλασε και της έγνεψε. Λίγο αργότερα το μετάνιωσε που δεν κατάφερε να αρθρώσει λέξη. Δεν ήθελε να της δώσει αρνητική εντύπωση με κανέναν τρόπο. Έμοιαζε τόσο αθώα, τόσο γλυκιά… Η φαντασία του άρχισε να οργιάζει γύρω απ’ το πρόσωπό της. Για μια στιγμή τη φαντάστηκε ως το πρόσωπο που θα έφερνε παγκόσμια ειρήνη. Τόσο πολύ τον είχαν επηρεάσει τα χαρακτηριστικά της. Από το πρόσωπό της μέχρι και τη φωνή της… μέχρι και τα ρούχα της, που έδειχναν έναν άνθρωπο σεμνό και υπομονετικό. Αλλά μήπως ήταν έτσι επειδή δεν είχε άλλη επιλογή; Ποιος, όμως, μπορούσε να ισχυριστεί ότι δεν είχε άλλη επιλογή; Θα μπορούσε πολύ εύκολα να είναι μια γυναίκα θυμωμένη, γεμάτη οργή και πόνο, και φθόνο για όσους μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέλη του σώματός τους. Και ίσως να ήταν, αλλά η εντύπωση που του είχε δώσει σίγουρα δεν έδειχνε κάτι τέτοιο. Έδειχνε έναν άνθρωπο που είναι ευχαριστημένος που είναι ζωντανός, που εκτιμάει τις καλές στιγμές και υπομένει τις κακές με πίκρα, αλλά επιμένει ότι θα περάσουν και θα γίνουν ξανά όλα καλά… Ο Στέφανος τη θεωρούσε ήδη έναν αξιοθαύμαστο άνθρωπο.

Σε λίγο ο Λευτέρης γύρισε απ’ το υπνοδωμάτιο και κάθισε δίπλα στον Στέφανο. Τον ρώτησε με ένα αχνό χαμόγελο πώς του φάνηκε η αδερφή του, κι εκείνος τον κοίταξε και έκανε ν’ ανοίξει το στόμα του, αλλά το σκέφτηκε για μια στιγμή.

«Είναι πολύ συμπαθητική», του είπε τελικά. «Κι είναι κρίμα…»

«Ναι, είναι… Είναι πολύ κρίμα. Δεν φαντάζεσαι πόσο καλός άνθρωπος είναι. Δεν είναι σαν κι εμένα. Εγώ είμαι αναγκασμένος να κάνω πράγματα που δεν θέλω προκειμένου να εξασφαλίζω τη δική της και τη δική μου διαβίωση… πράγματα που αγγίζουν τα όρια του παράνομου. Εκείνη, όμως, δεν ξέρει τίποτα για όλα αυτά. Και θα το εκτιμούσα αν δεν της το έλεγες…»

«Δεν πρόκειται να συμβεί κάτι τέτοιο».

«Εντάξει», είπε ο Λευτέρης. «Ξέρεις… είναι τόσο καθαρός άνθρωπος. Είναι σαν άγγελος. Είναι ο άγγελός μου, και χαίρομαι που τη φροντίζω. Αυτό είναι που πρέπει να κάνω προκειμένου να την κρατήσω κοντά μου. Δεν θέλω να τη χάσω. Και ξέρω πως είναι οι άγγελοι. Είδα έναν στον ύπνο μου χθες. Και προχθές, δηλαδή… Κατά καιρούς τον βλέπω τους τελευταίους μήνες. Είναι μια πανέμορφη γυναίκα ντυμένη στα λευκά. Έχει φτερά στην πλάτη. Λευκά φτερά με μαλακά πούπουλα παντού πάνω τους… Μια φορά στεκόταν ακριβώς εκεί, μπροστά στο παράθυρο, και με κοιτούσε με το κεφάλι της στραμμένο στο πλάι… Δεν ήξερα πώς να το ερμηνεύσω, αλλά ήταν ό,τι πιο όμορφο έχω δει στη ζωή μου μέχρι σήμερα. Κι ύστερα πέρασε μέσα από το τζάμι, πέρασε έξω και πέταξε στον ουρανό».

Ο Στέφανος τον άκουσε με προσοχή. Ύστερα τον είδε να σηκώνεται και να βγάζει το δερμάτινο σακάκι του. Και μετά το πουλόβερ του. Έμεινε μόνο με την άσπρη φανέλα του. Ο Στέφανος πρόσεξε το λεπτό σώμα του. Δεν ήταν γυμνασμένος, αλλά ήταν τόσο λεπτός που μερικοί μύες φαίνονταν. Όπως στα χέρια του και στην κοιλιά του. Στη ζώνη του κρεμόταν το υπηρεσιακό του όπλο. Περπάτησε μέχρι την κουζίνα, η οποία ήταν ένα με το σαλόνι. Έπιασε από την άκρη του πάγκου ένα από τα μπουκάλια –ήταν αλκοόλ, ουίσκι- και δυο ποτήρια από ένα ντουλάπι και γύρισε ξανά στο τραπέζι. Ακούμπησε το μπουκάλι και τα ποτήρια, και ύστερα έβγαλε από τη θήκη του το πιστόλι και το ακούμπησε κι εκείνο πάνω στο τραπέζι. Μετά ξεσκάλωσε τη ζώνη που είχε τη θήκη του όπλου και την πέταξε μακριά. Εκείνη χτύπησε στον απέναντι τοίχο, κάτω από ένα κάδρο που απεικόνιζε ένα δάσος και μια λίμνη, και έπεσε στο πάτωμα.

Όλη αυτή την ώρα ο Στέφανος δεν τον έχασε απ’ τα μάτια του. Τον παρατηρούσε καθώς εκείνος έβαζε ουίσκι στα ποτήρια, κι όταν σήκωσε το δικό του για να πιει, ο Στέφανος του είπε:

«Καλύτερα να πηγαίνω. Έχει περάσει η ώρα. Θα με περιμένει η Δήμητρα».

«Θα την πάρεις ένα τηλέφωνο», του είπε ο Λευτέρης, «και θα της πεις ότι σήμερα θα κοιμηθείς εδώ».

«Τι ‘ναι αυτά που λες τώρα; Δεν γίνεται… Πρέπει αύριο να πάω το παιδί στο σχολείο και…»

«Θα φύγεις νωρίς το πρωί αύριο… μην ανησυχείς. Απλά μείνε εδώ. Πιες μαζί μου».

«Δεν μπορώ να πιω. Κάνω μια θεραπεία».

«Για την κατάθλιψη;»

«Ναι».

«Σταμάτα να μου λες ψέματα σε μια στιγμή σαν κι αυτή. Βλέπεις πόσο ευάλωτος είμαι τώρα. Δεν θες να πιεις; Μην πίνεις, αλλά μείνε για απόψε. Ξέρω ότι δεν έχεις κατάθλιψη».

«Και τι έχω;»

«Δεν ξέρω. Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος. Αλλά αν κατάλαβα καλά έχει να κάνει με τη Μαριάννα. Κάθε φορά που σε βλέπω μιλάμε γι’ αυτήν. Είμαι σίγουρος ότι είναι συνέχεια στο μυαλό σου, παρ’ όλο που αγαπάς τη γυναίκα σου και την κόρη σου. Πρόσεχε μόνο μην τις χάσεις και τις δύο μ’ αυτά τα παιχνίδια για τρελούς».

«Δεν καταλαβαίνω τι εννοείς».

«Εννοώ ότι αν πας να βρεις τη Μαριάννα, πρώτα αποφάσισε τι θέλεις. Θέλεις να μείνεις με τη γυναίκα σου, ή θέλεις να τρέχεις πίσω απ’ τη Μαριάννα για το υπόλοιπο της ζωής σου; Επειδή, αν κατάλαβα καλά, αυτό είναι που σε ικανοποιεί. Και αυτό είναι που σε ικανοποιούσε και τότε. Η αίσθηση ότι είσαι τρελά ερωτευμένος μαζί της, ενώ στην πραγματικότητα ίσως να μην την ήθελες καν. Ίσως να εξυπηρετούσες κάποια άλλη ανάγκη σου. Την ανάγκη να πατάς τον εαυτό σου κάτω, να τον κάνεις κομμάτια. Να τον τιμωρείς γι’ αυτό που είναι. Πρέπει να μισείς τον εαυτό σου πάρα πολύ». Ήπιε μια γουλιά κι ύστερα έδειξε τον Στέφανο και είπε: «Κοίτα, ρε, ένας άντρας να σου πετύχει!»

Ο Στέφανος γέλασε. «Δηλαδή», τον ρώτησε, «η δική σου κατάσταση είναι καλύτερη; Εσύ που πας στο μπαρ και γαμάς εκείνη την ξανθιά που λες ότι κάνει ωραίες πίπες; Τη γαμάς μέσα σε βρώμικες τουαλέτες και μετά φεύγεις κι ο καθένας παίρνει το δρόμο του. Νιώθεις καλά μ’ αυτό; Δεν νιώθεις ότι χάνεις κάτι κάθε φορά που συμβαίνει αυτό; Δεν νιώθεις άδειος, μόνος και ασήμαντος;»

«Η ξανθιά στην οποία αναφέρεσαι εξυπηρετεί μια ανάγκη και τίποτα παραπάνω απ’ αυτό».

«Και οι συναισθηματικές σου ανάγκες; Τις εξυπηρετεί κι αυτές; Μη μου το παίζεις μάγκας και σκληρός νταής εμένα. Θα σου πω τη γνώμη μου. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί άνθρωποι, είναι γεγονός αυτό. Οι άνθρωποι είναι και καλοί και κακοί… αλλά πάνω απ’ όλα είναι άνθρωποι. Κι αν θες τη γνώμη μου, όλοι θα ήθελαν να μπορούσαν να είναι καλοί. Αλλά λίγοι έχουν αυτή την πολυτέλεια. Και είμαι σίγουρος ότι θα ευχόσουν –όπως όλοι- να έχεις ζήσει μια πανέμορφη ζωή, να ήσουν ευτυχισμένος, και να μπορούσες να κάνεις και τους άλλους ευτυχισμένους, αλλά εσύ είσαι πληγωμένος, πρώτα απ’ όλα απ’ τους γονείς σου, που σε εγκατέλειψαν, κι ύστερα απ’ όλους τους άλλους. Απ’ όλο τον κόσμο… είμαι σίγουρος. Όσο σίγουρος είμαι ότι είσαι ευαίσθητος και ότι θέλεις σαν τρελός να το εκφράσεις αυτό. Ποιον ακριβώς εκδικείσαι, λοιπόν;»

Ο Λευτέρης ένιωσε μίσος για τον Στέφανο. Σκέφτηκε για μια στιγμή να πιάσει το όπλο του και να τον δολοφονήσει εν ψυχρώ, όπως με το τελευταίο τσιμπούκι που του είχε κάνει την προηγούμενη μέρα η Άννα, εκείνη η ξανθιά η τσούλα, πάλι σε μια από εκείνες τις σκουριασμένες, υγρές, βρώμικες τουαλέτες κάποιου μαγαζιού. Είχε σκεφτεί να τη σκοτώσει τη βρώμα που τον έκανε να νιώθει τόσο μειονεκτικά, ήθελε να την τσακίσει και να την πετάξει στα σκουπίδια, αλλά την άφησε να φύγει. Το μετάνιωσε αργότερα, λίγο πριν νιώσει ενοχές για όλες αυτές τις σκέψεις. Ναι, είναι γεγονός, ύστερα ήρθαν οι ενοχές. Κι ύστερα είχε σκεφτεί ότι αυτά ήταν τα προβλήματα της σύγχρονης ψυχής, κι είχε γελάσει ειρωνικά. Το είχε δει αυτό γραμμένο κάπου σε ένα βιβλίο, ένας τίτλος ήταν. Αλλά ήξερε… ήταν τα δικά του προβλήματα, τα οποία καλό θα ήταν να λύνονταν. Και τώρα ερχόταν αυτός ο καριόλης ο Στέφανος να του κάνει τον έξυπνο και να τα αραδιάσει όλα μπροστά στα μούτρα του. Αλλά ηρέμισε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και συμφώνησε μαζί του. Κι ύστερα ήπιε μια γερή γουλιά από το φτηνό ουίσκι που είχε αγοράσει.

«Έχεις δίκιο για μένα», είπε στον Στέφανο.

«Με συγχωρείς», του είπε εκείνος. «Δεν ήθελα να σου μιλήσω έτσι. Καλύτερα να πηγαίνω».

«Αλλά είσαι αφελής σε σχέση ανθρώπους. Οι άνθρωποι είναι ατομιστές και συμφεροντολόγοι. Δεν ξέρω αν είναι στη φύση τους ή αν είναι ένα εκπαιδευτικό σύστημα που τους κάνει έτσι, ή αν η κοινωνία έχει εξελιχτεί σε κάτι που σε μεταμορφώνει σε εγωιστή στην καλύτερη περίπτωση, αλλά να ξέρεις… οι άνθρωποι είναι συμφεροντολόγοι. Υπάρχουν εκείνοι οι οποίοι το έχουν ανάγει αυτό σε ιδεολογία. Υπάρχουν κι εκείνοι οι οποίοι μπορούν να ρυθμίζουν τις σχέσεις τους, να εκμεταλλεύονται καταστάσεις όταν θέλουν, να μοιράζονται με τους άλλους όταν νιώθουν ασφαλείς, και να κλείνουν πόρτες όταν νιώθουν ότι απειλούνται. Ύστερα υπάρχουν εκείνοι οι οποίοι για δικούς τους λόγους έχουν πάντα κλειστές τις πόρτες, και υπάρχουν κι εκείνοι που μου αρέσει να τους λέω εξαρτημένους… εκείνοι που έχουν πάντα ανοιχτές πόρτες και έχουν ανάγκη το να μοιράζονται. Οι τελευταίοι την πληρώνουν πάντα, να το ξέρεις αυτό. Δεν υπάρχει χώρος γι’ αυτούς. Να το ξέρεις». Δεν μίλησε για λίγο. «Μείνε, πάντως», του είπε μετά. «Σε παρακαλώ…»

«Λευτέρη, πρέπει να πηγαίνω… Θα ανησυχεί η Δήμητρα…»

Ο Στέφανος περπάτησε βιαστικά προς την εξώπορτα, αλλά ο Λευτέρης σηκώθηκε και τον ακολούθησε κρατώντας το όπλο.

«Στέφανε ορκίζομαι στο Θεό», του είπε και έφερε το όπλο στον κρόταφό του, «ότι αν φύγεις θ’ αυτοκτονήσω. Και χέσε με εμένα, σκέψου την Αθανασία. Θα μείνει μόνη της απλά και μόνο επειδή εσύ δεν δέχτηκες να περάσεις μια νύχτα έξω απ’ το σπίτι σου».

Ο Στέφανος ένιωσε να θυμώνει. Πρώτα απ’ όλα τον απειλούσε. Δεύτερον, χρησιμοποιούσε την ανάπηρη αδερφή του για να τον πείσει. Του ήρθε να του πει να πάει να γαμηθεί και να σηκωθεί να φύγει, αλλά –ναι, είναι αλήθεια- σκέφτηκε την Αθανασία. Τον είχε ικανό να τραβήξει τη σκανδάλη εγκαταλείποντας για πάντα την αδερφή του.

«Εντάξει», του είπε. «Θα μείνω».

Ο Λευτέρης κατέβασε το όπλο. «Μπορείς να πάρεις τηλέφωνο τη γυναίκα σου. Εκεί είναι το σταθερό».

 

**

 

Ο Στέφανος μίλησε με τη Δήμητρα. Δεν της είπε πολλά, μόνο ότι ο Λευτέρης και η αδερφή του επέμεναν να μείνει μαζί τους για τη νύχτα. Εκείνη δεν προσπάθησε να τον πείσει για το αντίθετο. Μόνο τον ρώτησε αν είχε πάρει το χάπι που έπαιρνε κάθε μέρα πρωί και βράδυ. Της είπε ότι, ναι, το είχε πάρει πριν ξεκινήσει για να συναντήσει τον Λευτέρη. Θα επέστρεφε νωρίς το πρωί για να πάει τη μικρή στο σχολείο, της είπε στο τέλος. Ύστερα στράφηκε προς τον Λευτέρη και κάθισε ξανά δίπλα του, στον καναπέ.

«Λοιπόν;» Τον ρώτησε. «Τι θες να συζητήσουμε;»

Εκείνος ανασήκωσε τους ώμους του. «Δεν ξέρω», είπε. «Τι πιστεύεις γι’ αυτό που σου είπα πριν; Για τον άγγελο;»

«Δεν ξέρω. Εσύ τι πιστεύεις;»

«Πιστεύω ότι σημαίνει ότι όλα θα πάνε καλά. Ότι είναι ένα σημάδι, καταλαβαίνεις τι εννοώ;

«Ξέρω γω…»

Ο Στέφανος σκέφτηκε ότι ο Λευτέρης φανταζόταν τη σωτηρία του. Σωτηρία από τι ακριβώς, δεν μπορούσε να ξέρει. Μπορούσε να φανταστεί μερικά πράγματα, αλλά όλα ήταν αυθαίρετα συμπεράσματα. Ίσως να ένιωθε ενοχές γι’ αυτό που είχε γίνει… Δηλαδή γι’ αυτό στο οποίο είχε μετατραπεί μετά απ’ όλα αυτά τα χρόνια. Τον είχαν πονέσει αυτά που του είχε πει πρωτύτερα ο Στέφανος, ήταν προφανές, μέχρι και τα μάτια του είχαν δακρύσει απ’ την πίεση. Ίσως με τον καιρό να είχαν αλλάξει τα όσα πίστευε. Ίσως πλέον να θεωρούσε μάταια τα όσα έκανε στην μέχρι τώρα ζωή του, αλλά το αν πραγματικά συνέβαινε κάτι τέτοιο ήταν κάτι που το ήξερε μόνο ίδιος.

Για τον Λευτέρη ήταν ζωτικής σημασίας το να φροντίζει την αδερφή του. Οτιδήποτε άλλο τον έκανε να νιώθει ότι είχε βουτήξει μέσα στο βούρκο. Μέχρι και η δουλειά του ως αστυνομικός. Σιχαινόταν τους συνεργάτες του και σιχαινόταν την ίδια τη δουλειά τώρα πια. Μερικές φορές το μόνο που είχε σημασία ήταν εκείνος ο άγγελος.

«Τι πιστεύεις ότι θέλει από εσένα ο άγγελος;» Τον ρώτησε ο Στέφανος.

«Δεν ξέρω. Μερικές φορές σκέφτηκα μήπως ο στόχος είναι να με παραπλανήσει. Μήπως είναι στην πραγματικότητα απεσταλμένος κάποιου δαίμονα ο οποίος θέλει να μου δώσει φρούδες ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον. Έτσι κι αλλιώς, πόσο καλύτερο απ’ το παρόν μπορεί να γίνει το μέλλον μου; Το δικό μου και της Αθανασίας, δηλαδή...»

Ο Στέφανος δεν του είπε τίποτα. Βαριόταν να ακούει αυτές τις μαλακίες. Δεν μίλησε καθόλου για αρκετή ώρα. Άφησε τον Λευτέρη να λέει τα δικά του, ώσπου τελικά κοιμήθηκε. Ο Στέφανος τον σκέπασε με το δερμάτινο σακάκι του και τον άφησε να κοιμηθεί. Ύστερα έσβησε το φως του σαλονιού. Το διπλανό κτίριο ήταν ένα ξενοδοχείο, το όνομα του οποίου διαγραφόταν πάνω σε μια μπλε, νέον πινακίδα, κι έτσι το σαλόνι του διαμερίσματος σχεδόν γέμισε με αχνό, μπλε φως. Ο Στέφανος περπάτησε προσεκτικά στο ημίφως μέχρι την πολυθρόνα δίπλα στον καναπέ και κάθισε εκεί και έκλεισε τα μάτια του για μερικές ώρες. Για τρεις ώρες, περίπου… μέχρι το πρωί.

Όταν ξύπνησε μόλις που είχε αρχίσει να ξημερώνει. Ήταν, δηλαδή, αρκετά σκοτεινά ακόμη έξω, αλλά σε λίγο ο ήλιος θα ξεκινούσε την ανατολή του. Ο Λευτέρης κοιμόταν στον καναπέ σε λίγο διαφορετική στάση από αυτή που τον είχε αφήσει ο Στέφανος. Για μια στιγμή αναρωτήθηκε μήπως είχε δει ξανά τον άγγελο, αλλά δεν έδωσε σημασία. Ίσως, τελικά, ο Λευτέρης να χρειαζόταν βοήθεια, κι ο Στέφανος ήξερε ότι δεν μπορούσε να του την προσφέρει.

Άκουσε μια φωνή να καλεί το όνομα του Λευτέρη. Ήταν η Αθανασία. Μόλις που ακουγόταν, έμοιαζε να είναι πολύ αδύναμη. Ο Στέφανος σηκώθηκε και περπάτησε μέχρι το υπνοδωμάτιο στον διάδρομο. Η πόρτα ήταν μισάνοιχτη. Πλησίασε, και χωρίς να κοιτάξει μέσα χτύπησε απαλά με τα δάχτυλά του.

«Ποιος είναι;» Ρώτησε η Αθανασία.

«Ο Στέφανος είμαι».

«Έλα, πέρνα μέσα», του είπε, κι ο Στέφανος έσπρωξε απαλά την πόρτα.

Η Αθανασία ήταν ξαπλωμένη ανάσκελα στο κρεβάτι, σκεπασμένη μέχρι τη μέση της. Έσπρωξε με τα χέρια της και ανασηκώθηκε. Τα μαλλιά της ήταν λυμένα, αλλά σύντομα έπιασε το κοκαλάκι της απ’ το κομοδίνο και τα έδεσε όπως την προηγούμενη μέρα. Η καρέκλα της βρισκόταν δίπλα στο κρεβάτι, μπροστά στη ντουλάπα.

«Θες να μου κάνεις μια χάρη;»

«Πες μου…» της είπε ο Στέφανος.

«Θες να βγούμε στο μπαλκόνι να δούμε το ξημέρωμα; Μόνο που πρέπει να με βοηθήσεις να καθίσω…»

«Ναι, βέβαια… Πώς, όμως…;»

Ένας τρόπος υπήρχε, κι ο Στέφανος τον έβλεπε. Απλά δεν ήθελε να προσπαθήσει να τη σηκώσει χωρίς εκείνη να του δώσει την άδειά της.

«Φέρε την καρέκλα πιο κοντά».

Την άκουσε και τράβηξε την καρέκλα κοντά της, στο πλάι του κρεβατιού.

«Τώρα σήκωσέ με…»

Έσκυψε δίπλα της και πέρασε το ένα του χέρι κάτω απ’ τα πόδια της και το άλλο πίσω απ’ τη μέση της. Τη σήκωσε και ένιωσε πόσο λεπτά ήταν τα πόδια της. Παραξενεύτηκε. Την βοήθησε να καθίσει.

«Ευχαριστώ», του είπε.

Ο Στέφανος έπιασε τη φούξια ζακέτα της πίσω απ’ την πόρτα και της την έδωσε. Κι ύστερα από το κρεβάτι της έδωσε την κουβέρτα με την οποία σκέπαζε τα πόδια της.

«Έλα», του είπε, «πάμε».

Έκανε να σπρώξει τις ρόδες μόνη της, αλλά ο Στέφανος τη βοήθησε και έπιασε τις χειρολαβές. Την έσπρωξε ήρεμα. Βγήκαν από το δωμάτιο, διέσχισαν το διάδρομο κι ύστερα πέρασαν απ’ το σαλόνι ήσυχα, για να μην ξυπνήσουν τον Λευτέρη. Ο Στέφανος άνοιξε την μπαλκονόπορτα και σιγά σιγά βγήκαν έξω.

«Κάθισε», του είπε και του έδειξε τις καρέκλες. Ο Στέφανος τράβηξε μια προς το μέρος του και κάθισε. «Μου αρέσει», του είπε, «η θέα προς το λιμάνι. Είναι όμορφο το σπίτι μας. Ήταν της γιαγιάς μας. Εδώ μεγαλώσαμε».

«Ναι, είναι όμορφα».

Ο ήλιος είχε αρχίσει να βγαίνει και ο ουρανός έγινε σταδιακά από μωβ γαλάζιος. Τα αστέρια άρχισαν να χάνονται. Που και που περνούσε κανένα αυτοκίνητο και κανένας πεζός, αν και ήταν αρκετά νωρίς ακόμα. Ένα πλοίο έμπαινε στο λιμάνι και μερικοί ψαράδες ασχολούνταν με τις βάρκες τους. Φαινόταν από εκεί και ο σταθμός των τρένων. Το τρένο είχε φτάσει και έκανε μια στάση πριν ταξιδέψει ακόμη πιο βόρεια.

Ο Στέφανος κοίταξε το ρολόι του. Σε λίγο θα έπρεπε να φύγει, και ήθελε πολύ να μιλήσει στην Αθανασία για όσα υπήρχαν στο μυαλό του. Εκείνη κοίταζε το περιβάλλον γύρω τους, ενώ εκείνος κοίταζε το πρόσωπό της ψάχνοντας να βρει μια ευκαιρία να της μιλήσει για τη Μαριάννα. Τελικά γύρισε και τον κοίταξε:

«Μην τον παρεξηγείς τον Λευτέρη», του είπε.

«Τι εννοείς;»

«Άκουσα τι έγινε χθες. Ο Λευτέρης έχει πολλά προβλήματα, ένα απ’ τα οποία είμαι κι εγώ. Και πολλές φορές αυτά τα προβλήματα, πιστεύω, τον εξωθούν στα άκρα. Μερικές φορές φοβάμαι μήπως κάνει καμιά τρέλα, αλλά δεν ξέρω πώς να τον ηρεμίσω. Σκέφτηκα ότι θα ήταν καλύτερα για εκείνον αν έβρισκε μια κοπέλα, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι δεν θα μπορούσε να με προσέχει πια. Αλλά τι να κάνουμε…»

Ο Στέφανος περίμενε ότι εκείνη θα συνέχιζε τα όσα έλεγε, αλλά εκείνη σταμάτησε εκεί. Έμοιαζε να έχει συμφιλιωθεί πλήρως με όλες αυτές τις καταστάσεις. Χαμογελούσε και κοίταζε την ανατολή του ήλιου και έμοιαζε ευτυχισμένη.

«Δεν τον παρεξηγώ», της είπε. «Φαίνεται, πάντως, ότι σε αγαπάει πάρα πολύ».

«Ναι, το ξέρω. Αλλά αυτή η αγάπη τον κρατάει πίσω… θα μπορούσε να έχει μια καλύτερη ζωή».

«Δεν νομίζω ότι φταις εσύ για τη ζωή του Λευτέρη. Μάλιστα, απ’ ό,τι μου είπε, εσύ είσαι αυτό που τον κρατάει στη ζωή. Είσαι ένας λόγος για να μην τα χάσει εντελώς».

«Μερικές φορές κοιμάται με υπνωτικά ή με αλκοόλ. Τον έχω δει να πίνει, και έχω βρει τα υπνωτικά όταν μια φορά τα έκρυψε κάτω από το μαξιλάρι του καναπέ… Δεν ξέρω τι να κάνω για να τον βοηθήσω».

«Αν θες να τον βοηθήσεις, άφησέ τον να βοηθάει εσένα. Τι λες;»

Η Αθανασία τον κοίταξε και του χαμογέλασε. «Είσαι πολύ γλυκός», του είπε.

Γέλασε κι ο Στέφανος. «Υπάρχει κάτι», της είπε, «που θα ήθελα να συζητήσω. Θα με ενδιέφερε να ακούσω τη γνώμη σου…»

«Πες μου. Ό,τι θες».

«Υπάρχει μια γυναίκα στη ζωή μου… κατά κάποιο τρόπο…»

«Εκτός από τη σύζυγό σου;»

«Ναι, αλλά άφησέ με να σου εξηγήσω… Τη λένε Μαριάννα. Και ήμουν ερωτευμένος μαζί της πριν από πολλά χρόνια. Ήταν πολύ σημαντική για μένα, αν και ουσιαστικά δεν είχαμε καμία σχέση. Πριν μερικούς μήνες, όμως, άρχισα να κάνω κάτι σκέψεις σχετικά μ’ αυτήν. Δεν μπορούσα να σταματήσω να τη σκέφτομαι, και άρχισα να επιστρέφω στο παρελθόν…» Και συνέχισε αναφέροντας τα πάντα. Από τη μέρα που ξεκίνησαν όλα και που βρήκε το μαχαίρι της Μαριάννας μέσα στο παλιό σχολείο, μέχρι τη μέρα που άρχισε να παίρνει φάρμακα και να πηγαίνει στον ψυχίατρο, μέχρι και τη μέρα που γνώρισε την ίδια την Αθανασία. Κι όταν τέλειωσε, η Αθανασία έδειχνε παραξενεμένη.

«Νιώθεις κάτι για τη Μαριάννα;» Τον ρώτησε. «Δεν καταλαβαίνω…»

«Δεν ξέρω… Αυτό που ξέρω είναι ότι πάνω απ’ όλα ήταν μια ασθένεια όλο αυτό… και ένα βασανιστήριο. Τώρα, όμως, θα ήθελα πολύ να τη συναντήσω και να μιλήσω μαζί της. Ο Λευτέρης ξέρει πού μπορώ, πιθανότατα, να τη βρω».

«Θεωρείς ότι θα σε βοηθήσει; Ότι δεν θα καταστρέψει τη ζωή σου όπως είναι σήμερα;»

«Μίλησα γι’ αυτό με τη Δήμητρα. Μου είπε ότι θα με καταλάβαινε αν το έκανα… ότι θα είχε, βέβαια, τις αμφιβολίες της, αλλά ότι θα το καταλάβαινε…»

«Τότε καν’ το», του είπε η Αθανασία. «Πήγαινε να τη βρεις και να της μιλήσεις. Και πες της όλα όσα έχεις μέσα σου, ίσως να σε βοηθήσει αυτό».

«Να γελοιοποιηθώ εντελώς, δηλαδή;» Γέλασε ο Στέφανος.

«Εγώ στη θέση της δεν θα το θεωρούσα γελοιοποίηση αυτό. Θα το θεωρούσα κολακευτικό. Θα δεις, όλα θα πάνε καλά. Εσύ κάνε αυτό που θέλεις, ίσως αυτό να σε βοηθήσει να προχωρήσεις τη ζωή σου».

«Ναι, ίσως… Αυτή ήταν και η δική μου ιδέα…»

Η Αθανασία του χαμογέλασε ξανά. Εφόσον αυτή ήταν και η δική του ιδέα, τότε γιατί της τα έλεγε όλα αυτά; Γιατί μετρούσε η γνώμη της τόσο πολύ; Άπλωσε το χέρι της και τον χάιδεψε στο πρόσωπο.

«Είσαι πολύ καλός άνθρωπος», του είπε. «Η Δήμητρα και η Μαριάννα είναι πολύ τυχερές. Και η κόρη σου επίσης».

Ο Στέφανος γέλασε και την ευχαρίστησε.

«Η γνώμη μου είναι να πας να τη βρεις. Μίλησέ της, γνώρισέ την και βγάλε τα συμπεράσματά σου. Κι ύστερα κάνε τις επιλογές σου. Και κάτι ακόμα… Να έρχεσαι κατά καιρούς να με βλέπεις. Ας μην χαθούμε…»

«Θα έρχομαι», της είπε, αν και δεν ήξερε αν ο Λευτέρης θα ήταν πολύ σύμφωνος με αυτό. «Θα έρχομαι… Αλλά τώρα πρέπει να φύγω. Πρέπει να πάω τη Βέρα στο σχολείο πριν περάσει η ώρα. Πες στον Λευτέρη όποτε θέλει να με πάρει τηλέφωνο, τον έχει τον αριθμό».

«Εντάξει, Στέφανε. Γεια σου».

Την χαιρέτησε και έφυγε.