Το παιχνίδι είναι ο αποκλειστικός τρόπος μάθησης στην παιδική ηλικία, ένα πολύτιμο εργαλείο για την κινητική και νοητική ανάπτυξη αυτού του υπέροχου μωρού που βιάζεται να κατακτήσει τον κόσμο. Μέσα από το παιχνίδι, με τη δική σας βοήθεια και αγάπη, το μωράκι σας θα εξερευνήσει το μέγεθος και το υλικό των αντικειμένων, θα ανακαλύψει τα χρώματα και τα σχήματα και τελικά θα μάθει να χρησιμοποιεί το σώμα και τις αισθήσεις του.
Πολύ γρήγορα θα διαπιστώσετε ότι κάθε φορά που του χαρίζετε ένα καινούριο παιχνίδι, το μωρό χρησιμοποιεί κάθε μέσο που διαθέτει για να το 'εξουσιάσει'. Στην αρχή το παρατηρεί επίμονα, ύστερα το βάζει στο στόμα του, του μιλάει και του γελάει και όταν πια γνωριστούν καλύτερα οι δυο τους, αρχίζει να παίζει μαζί του: το κρατάει μετά δάχτυλά του, το κουνάει για να δει αν κάνει θόρυβο, το κρύβει και το ξαναβρίσκει.
Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να αναπτύξει τη σκέψη και τη φαντασία του. Τις πέντε πρώτες εβδομάδες της ζωής του, το μωρό σας δεν χρειάζεται κανένα παιχνίδι, αφού όλο του το ενδιαφέρον εστιάζεται αποκλειστικά και μόνο στους γονείς του. Το μόνο που θέλει για να νιώσει ευτυχισμένο είναι να φωλιάσει στην αγκαλίτσα της μαμάς του, να γεμίσει με χαδάκια και φιλάκια και να 'παίζει' με το αγαπημένο του πρόσωπο.
Μετά τις πρώτες πέντε εβδομάδες, όμως, και ενώ η μαμά και ο μπαμπάς εξακολουθούν να αποτελούν το αγαπημένο και αναντικατάστατο παιχνίδι του, τα ενδιαφέροντα του μωρού διευρύνονται. Αρχίζει σιγά σιγά να εξετάζει τα πράγματα γύρω του και καταφέρνει να εστιάσει το βλέμμα του σε διάφορα αντικείμενα. Έχει φτάσει, λοιπόν, η ώρα για τα πρώτα του παιχνίδια.
Το μωρό σας είναι έτοιμο να εκτιμήσει αυτά τα μεγάλα ή μικρά, λαμπερά ή όχι, αλλά σίγουρα πολύχρωμα αντικείμενα που θα του κρατούν συντροφιά και που μετακινούνται στο οπτικό του πεδίο, διευρύνοντας τόσο την οπτική του ικανότητα όσο και το ενδιαφέρον του.
Τα πιο κατάλληλα παιχνίδια γι' αυτή την ηλικία είναι οι μεγάλες, πολύχρωμες μπάλες και αυτά τα κινούμενα παιχνίδια που συνδυάζουν ήχο και κίνηση και κρέμονται πάνω από το κρεβατάκι του μωρού. Μετά τους τρεις πρώτους μήνες, όμως, τα ανοιχτά (πλέον) χεράκια ζητούν κάτι για να γεμίσουν. Δώστε λοιπόν στο παιδί σας παιχνίδια σε διάφορα χρώματα και σχήματα, παιχνίδια που 'μεταλλάσσονται', βγάζουν ήχους και αλλάζουν σχέδια, έτσι ώστε να του ανανεώνουν συνεχώς το ενδιαφέρον και να το ενθαρρύνουν να συνεχίζει να παίζει.
Προσοχή, όμως, στις υπερβολές! Αν το δωμάτιο του μωρού είναι γεμάτο παιχνίδια, το παιδί θα αποπροσανατολιστεί και τελικά δεν θα ξέρει τι να πρωτοδιαλέξει. Είναι προτιμότερο να του κρύβετε μερικά από τα παιχνιδάκια του, όσο εκείνο παίζει με κάποια άλλα, και να του τα ξαναεμφανίζετε έπειτα από μερικές μέρες.
Περισσότερο όμως και από το ακριβότερο παιχνίδι του κόσμου, ο μικρός 'εξερευνητής' ή 'εξερευνήτρια', ανάλογα με το φύλο, προτιμά τα καθημερινά αντικείμενα του σπιτιού, όλα αυτά τα θαυμάσια 'παιχνίδια' των μεγάλων. Βλέπει ότι οι γονείς του 'παίζουν' με αυτά με τις ώρες και θέλει να τους μιμηθεί. Μόλις, λοιπόν, του δοθεί η ευκαιρία, το μωρό σας είναι έτοιμο να περιεργαστεί τα πάντα. Απλώνει το χεράκι του για να πιάσει τα γυαλιά της γιαγιάς, το καλώδιο του τηλεφώνου, τα κλειδιά του αυτοκινήτου ή το κουταλάκι του γλυκού. Το ντουλάπι της κουζίνας με τα κατσαρόλια κρύβει για το μωρό ένα μαγικό κόσμο, ενώ, αν το πάτε μια βόλτα στο σούπερ μάρκετ θα αισθανθεί σαν την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων.
Η μεγαλύτερη αγάπη του όμως είναι ο καθρέφτης. Αυτός ο μικρός... Ροβινσώνας, ο οποίος περνά αμέτρητες ώρες ανακαλύπτοντας τον κόσμο, ενθουσιάζεται με την ανακάλυψη του ίδιου του του εαυτού, χαμογελά αυτάρεσκα στο είδωλό του, προσπαθεί να το ακουμπήσει και τότε ως διά μαγείας η εικόνα αλλάζει.
Μετά τον πέμπτο με έκτο μήνα της ζωής του, το μωρό σας αρχίζει να αναπτύσσει μια βασική γνωστική ικανότητα: συνειδητοποιεί ότι τα αντικείμενα που είναι γύρω του δεν χάνονται μόλις εκείνο πάψει να τα κοιτάζει. Τι σημαίνει αυτό; Μέχρι τον πέμπτο μήνα το μωρό δεν μπορεί να καταλάβει ότι τα πράγματα και τα πρόσωπα γύρω του είναι αυθύπαρκτα. Επειδή, λοιπόν, νομίζει ότι υπάρχουν μόνο για όσο χρονικό διάστημα τα βλέπει, δεν αντιδρά καθόλου κάθε φορά που του παίρνετε κάποιο παιχνίδι μέσα από τα χέρια του.
Ύστερα από τον πέμπτο με έκτο μήνα, όμως, το μωρό αρχίζει να αναζητά τα διάφορα αντικείμενα. Τώρα, λοιπόν, είναι η κατάλληλη περίοδος για να γνωρίσει το πιο αγαπημένο παιχνίδι των παιδιών όλου του κόσμου: το κρυφτούλι, στην πιο απλοποιημένη βέβαια παραλλαγή του, η οποία στη διάλεκτο του μπόμπιρα μεταφράζεται ως 'κου - κου -τσα'. Κρύβεστε, εμφανίζεστε, ξανακρύβεστε, ξαναεμφανίζεστε και το μωράκι γεμάτο ενθουσιασμό σας ανταμείβει με το πιο γοητευτικό του χαμόγελο.
Τι πρέπει να προσέχετε:
Το μωρό σας, αυτό το μικρούλι, ευάλωτο πλασματάκι, έχει ανάγκη από τη δική σας βοήθεια, για να το προφυλάξετε και να το προστατεύσετε από όλους τους κινδύνους που το απειλούν. Επειδή, λοιπόν, μια από τις πιο συχνές αιτίες παιδικών ατυχημάτων είναι τα ακατάλληλα ή χαλασμένα παιχνίδια, πρέπει να ελέγχετε σχολαστικά αν το παιχνίδι είναι ασφαλές ή αν καιρό μετά τη χρήση του έχει πάψει να είναι.
Τα παιχνίδια πρέπει:
- Να είναι γερά και να αντέχουν στις κακουχίες και την κακομεταχείριση που αναμφισβήτητα τους επιφυλάσσει το παιδάκι σας, αυτός ο ζωηρός μαστροχαλαστής.
- Να έχουν ασφαλές μέγεθος, να είναι δηλαδή μεγαλύτερα από την παλάμη του χεριού του παιδιού, αφού, αναπόφευκτα, κάποια στιγμή θα καταλήξουν στο στοματάκι του.
- Να μην έχουν μυτερές άκρες και γωνίες που μπορεί να τραυματίσουν το μωρό σας.
- Να μην είναι βαμμένα με τοξική βαφή. Να μην έχουν σκοινιά, κορδόνια, τα οποία μπορεί να τυλιχτούν στο λαιμό του παιδιού κατά λάθος. Να μην αποσυναρμολογούνται σε μικρά κομματάκια, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να τα καταπιεί το μωρό.
- Να μην είναι βαριά. Να μη βγάζουν δυνατούς θορύβους (όπως είναι τα διάφορα πιστόλια, αεροπλανάκια και μοτοσικλέτες), γιατί μπορεί να βλάψουν την ακοή του παιδιού.
Ποτέ μην ξεχνάτε:
- Να ελέγχετε αν το παιχνίδι είναι κατάλληλο για την ηλικία του παιδιού. Ποτέ μη δίνετε στο μωρό παιχνίδια τα οποία απευθύνονται σε παιδιά άνω των τριών μηνών, γιατί συνήθως περιέχουν μικρά κομμάτια.
- Τα παιχνίδια που λειτουργούν με μπαταρίες θέλουν ιδιαίτερη προσοχή. Πρέπει πάντα να κλείνετε καλά το σημείο εκείνο του παιχνιδιού στο οποίο φυλάσσονται οι μπαταρίες, γιατί οι πολύχρωμες, ελκυστικές, γυαλιστερές μπαταρίες μπορεί εύκολα να γλιστρήσουν στο στόμα του παιδιού.
Να αποφεύγετε να δίνετε στο παιδί μπαλόνια, γιατί αποτελούν μια από τις πιο συχνές αιτίες πνιγμού στην παιδική ηλικία. Προσοχή στα παλιά παιχνίδια. Τα σιδερένια στρατιωτάκια, οι βόλοι ή το αγαπημένο πάνινο αρκουδάκι των παιδικών σας χρόνων, περιέχουν συνήθως -εκτός από πολύτιμες αναμνήσεις -σπασμένα κομμάτια ή μυτερές άκρες. Επίσης, μην ξεχνάτε ότι τα παιχνίδια του μωρού πρέπει να πλένονται καθημερινά, γιατί μαζεύουν βακτηρίδια και μικρόβια.